"Wat niet eenvoudig kan gezegd worden is verward gedacht."
Een variant hiervan las ik bij Albert Helman: wat men niet helder kan uitleggen heeft men zelf niet begrepen.
En een mondeling - dus niet vastgelegd, wellicht bij dezen - citaat van Jan Romein: wat je niet in honderd woorden kunt uitleggen heb je niet begrepen. Mijn leermeester Ed Vermeulen citeerde deze eens - op eigen waarnemng gebaseerd - en stelde vervolgens een schriftelijke tentamenvraag waarin iets in niet meer dan honderd woorden uit de doeken gedaan moest worden.
Het eerste citaat is van Antoon Vloemans, schrijver van Politeia en zoveel andere boeken over filosofen, misschien speciaal maar zeker niet alleen Spinoza. Ik werd ooit op hem geattendeerd door een collega bij het Fort van Sjakoo. Een alleenstaand denker, zoals bijvoorbeeld Felix Ortt. Gedoemd vergeten te worden dus.
Als ik een preambule voor deze site zou zoeken had ik hem al gevonden in een boektitel van Vloemans die tevens programmatisch is: Het leven is heilig.
Op het internet is Vloemans gereduceerd tot een aantal bruikbare citaten. Ik ben met een eruit begonnen.
Het zou mij nogal wat bladeren kosten om een indrukwekkende zin terug te vinden die mij meteen opviel en is bijgebleven: over de vergeten massaslachting die het elektrisch licht aanricht onder de insekten die er op afkomen.
Ik las het niet lang na zijn dood. Ik krijg de indruk dat de voorraad mugjes, gaasvliegen, vlindertjes, vliegjes soms, sindsdien aan het opraken is. Ik heb de massaslachting op zomeravonden al een tijd niet meer gezien zodat ik die verontrusting bijna kwijt was.
Maar de corruptie van een mooi filosofisch of theologisch uitgangspunt ligt altijd op de loer.
Mensen die van de heiligheid van het leven een politiek programmapunt maken zijn in de praktijk gretige massaslachters.
En niet alleen van insekten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten