16 juli, 2022

Wat vinden anarchisten er van?

Het is een vaste formule op de site van de Internationale Socialisten: “Wat vinden socialisten van…?” Positieve discriminatie is blijkbaar zoveel uitleg waard dat ik er twee artikelen met identieke titel over vind.
Het aardige van zo’n stuk is dat het uiteraard ex cathedra partijstandpunten bevat. Van een trotskistische club tendens Tony Cliff, begrijpt u wel? Dus tja, zijn dat “socialisten”? Waarschijnlijk wel.
Maar “socialisten” zijn zeker ook te vinden in de Socialistische Partij, de naam zegt het al, de Partij van de Arbeid, democratisch-socialistisch, die andere trotskistische tendens van Grenzeloos/Solidariteit. En zouden er in GroenLinks en BIJ1 niet ook socialisten te vinden zijn, of bij de Partij voor de Dieren, en in al die overboordgegooide clubs van de SP? En wat er verder aan fauna te vinden is, de heel kleine aapjes van Paul van ’t Veer, die wel gevlooid moeten worden (maar hoef ik het niet te doen?).

Er is één ex cathedra uitspraak over anarchisten waar ik mij wel aan waag. Het anarchisme is ideengeschichtlich deel van de socialistische familie, in oudere tijden misschien zelfs identiek aan die familie. Maar daar ga ik niet op in nu. Het zogenaamde anarchokapitalisme is net zo min anarchisme als nationaal-socialisme socialistisch is. Toch zult u beweringen van het tegendeel blijven vernemen, altijd vanuit antisocialistische hoek.
Socialisme betekent in de ruime zin hier: streven naar het brengen van de productiemiddelen onder het beheer van de gemeenschap. Dat is een rekbaar begrip want bij de PvdA, als men al iets vindt, denkt men daar iets anders bij dan een libertair-marxist.

Maar “wat vinden anarchisten van…”? Een bom gooien in een restaurant, want dat is maar luxe en iedereen is schuldig? Of een sit-in organiseren op een snelweg en je zonder verzet laten wegslepen? Het ene wordt geweldsanarchisme genoemd, het andere geweldloos en ik hoop dat u zich niet afvraagt waar ik op dit punt sta. Maar daar hebben we al iets, een extreem voorbeeld misschien, van het onbestaanbare van het ondubbelzinnige antwoord op de vraag “wat vinden anarchisten…” De netelige kwestie dat de middelen in overeenstemming moeten zijn met het doel – een staatloze samenleving brengt men niet met bommen tot stand, “you cannot blow up a social relationship” – die kwestie dus blijft buiten beschouwing.

“Jullie mogen toch niet stemmen?” Van wie niet, waar is het centraal comité? Thom Holterman was niet alleen lid van de PvdA, hij was er raadslid voor. Roel van Duijn was wethouder voor de PPR. Hans Ramaer was Statenlid en raadslid voor de Groenen. Drie anarchisten, drie partijen. En er zijn in GroenLinks en de Partij voor de Dieren (zeker één, kan ik u vertellen…) ook anarchisten te vinden. Bij gebrek aan enige zinnige organisatie van anarchisten als anarchisten is het de beste manier om, jawel, ik citeer zomaar een socialist, binnen de smalle marges van de democratie het streven te ondersteunen.
De zinnigste organisatie van anarchisten als anarchisten zou in de vakbeweging horen te zijn. Er is geen land op aarde waar dit bij benadering tot de mogelijkheden behoort, ook niet meer in Spanje. Zonder band met de arbeidersbeweging, of de beweging van de arbeiders, is anarchistische organisatie luchtfietserij.

Blijmoedig sluit ik af met: Hoed u voor lui die een antwoord hebben op “Wat vinden anarchisten van…”
Dialectisch denken, dat hoort er ook bij…

– Afbeelding: By unknownn – fairfax, Fair use, https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=5268117