29 februari, 2012

Weerloosheid en chocoladehagel


Met onder andere teksten van Adin Ballou en Peter Chelčický een Fundgrube: Nonresistance.
Een vergelijkbaar aanbod heeft Love your enemies. Twee sites die ik tot vandaag niet kende.

De dieptestructuur van het bestaan. Terwijl ik deze sites bekijk en hier vermeld heb ik een album in de computer van een groep die ik evenmin kende maar die mij meteen greep toen ik hen hoorde in een platenzaak, op mijn verjaardag. De vocaliste/violiste-enzovoort blijkt gestudeerd te hebben op het Oberlin College dat op de eerstgenoemde site speciaal besproken wordt en waar ik uiteraard ook nog nooit van gehoord had.
Wat is toeval?

Ouroboros in de stad


Achter de Dam, op een door het kapitaal opgegeven plaats aan de Warmoesgracht (Raadhuisstraat) een enorme ouroboros - dit mag eigenlijk al geen graffiti meer heten...

Voorlentebeelden 2012 - 5 en slot


Als de klimop bessen heeft mag de winter voorbij heten.
Op 26 februari de eerste aardhommel gezien op bloeiende gekweekte heide. En volop spechten om de bijzonderste zangvogelgeluiden maar te noemen uit het bos, ook in het Vondelpark vanochtend spechtengeratel.
Volop gaatjes op een bospad die er op wijzen dat graafwespen zijn uitgevlogen. Geen graafwesp betrapt verder.

28 februari, 2012

Het visitekaartje van het GVB


Politicologe/journaliste Jorie Horsthuis heeft een jaar op de Amsterdamse tram als conductrice gewerkt. Het vak is intrinsiek gedegradeerd toen in 1967 overgegaan werd tot conducteurloze zelfbedieningstrams - eerst drieassige motorwagens voor overstappers en abonnementhouders, langzaamaan alle trams behalve de drieassige bijwagens. Toen men er achter kwam dat zelfstempelen een open uitnodiging was tot niet stempelen moest de conducteur terug, ook voor de zogeheten "veiligheid". Maar volwaardig werk is het nooit meer geworden.
En in een tijdperk waarin intern vooral luid verkondigd wordt dat "GVB" (zo noemen ze het dan) marktconform en winstgevend moet werken is de taak van de conducteur van onschatbare waarde. Zij dienen zich dan ook representatief te kleden en te gedragen. Men zou willen dat dit soort onzin inmiddels weggesleten of bij het grofvuil gezet zou zijn, maar het wordt pas in 2009 ingevoerd...
Horsthuis werkt gedurende 2010 op de tram.

Om te beginnen wat eigen observaties van de afgelopen paar jaar.

Bij de invoering van de verplichte "ov-chipkaart" werd ook de regel ingevoerd dat iedereen een bliepje moest laten horen, ook abonnementshouders. Niet iedereen vond dit even nodig, maar er waren conducteurs die het niet accepteerden als er niet gebliept werd door mensen die geen saldo hadden af te schrijven. En zo maakte ik het mee dat een conductrice een wagen van lijn 10 stil liet zetten en de smeris liet komen om een onwillige abonnementshouder tot de orde te laten roepen. "Ik laat niet over mij heenlopen" zei zij fijntjes. Geen idee of het er toe doet dat het een blonde vrouw betrof en dat de abonnementhouder gekleurd was. Ik heb het vervolg niet afgewacht en ben gaan lopen - maar niet dan nadat ik mijn middelvinger naar de conductrice had opgestoken die volstrekt nodeloos passagiers gegijzeld hield voor haar ponteneur.

Het achterste gedeelte van de combino's kan door een schuifdeur afgesloten worden. Dit gebeurt 's avonds nog wel eens en wordt dit wordt dan weer gemotiveerd met het laatste toevluchtsoord van de jankerd: "veiligheid". Ik heb het mogen meemaken dat een vrouw de conductrice vroeg waarom dit achterste lid van de tram met zitplaatsen en al leeg meereed terwijl de rest inmiddels vol was en alle zitplaatsen bezet waren. De conductrice vond het niet nodig hierop een antwoord te geven. Toen de vrouw aandrong kreeg zij te horen: "Als u blijft zeuren laat ik u verwijderen." Klantvriendelijke aanpak van het visitekaartje van "GVB".

Bij LHB-wagens is meer ruimte voor kwekken met de bestuurder. Dat mocht ik ondervinden tijdens het opstappen op lijn 7: een collega stond in de ingang te praten met de bestuurster en zij bleef de ingang met haar omvangrijke achterwerk blokkeren. Zonder aandacht laat staan excuus voor de instappers. Na een onbeantwoord verzoek ben ik zo vrij geweest het achterwerk opzij te duwen om te kunnen bliepen en in te stappen. De GVB-vrouw gaf mij een stomp en uitte het woord "klootzak". Ik deed alsof ik de moeite zou nemen haar te rapporteren maar wist dat dit op niets zou uitlopen, en zij wist het ook. Zij bleef de ingang blokkeren tot het haar behaagde uit te stappen.
Het verslag van Horsthuis leert ons dat klootzak door GVB-toplui niet als scheldwoord wordt aangemerkt, dus dit zal naar buiten toe ook gelden. Men zij gewaarschuwd.

Het GVB haalt niet direct het beste boven in personeel en passagiers.

Tot besluit het sublieme beeld van een meisje dat languit in de conducteurscabine lag (anders kan ik het niet beschrijven), ongeüniformeerd, een Engels boek lezend, haar benen gestoken uit een minirokje - alles niet direct volgens de richtlijnen die Horsthuis beschrijft. Als het moest zette zij wel een stempel...

- wordt vervolgd -

27 februari, 2012

Dubbele boterham met kaas - 3


“De soundtrack van ons leven” – zo heb ik mensen uit de Northern Soul Scene de muziek die zij vrijwel alleen van de dansvloer konden kennen horen noemen. Een scene die in het Noorden van Engeland en de losse onderdelen van het Verenigd Koninkrijk opkwam in de jaren zeventig en daarmee ongeveer samenvalt. Mijn soundtrack van de jaren zeventig heeft nogal wat andere bronnen. Wat je nu de publieke omroep noemt, toen eenvoudigweg “Hilversum” geheten, had VPRO-Vrijdag, een totaalprogramma dat ook muzikaal interessant in elkaar stak en waar je in de vroege jaren zeventig je actie-agendapunten naar kon doorbellen, ik heb het nummer jarenlang uit mijn hoofd geweten. De VARA had hier op zaterdagmiddag een nakomend broertje bij, Dit is het begin geheten, dat in de plaats van de tiener- en twintigersprogramma’s op hetzelfde tijdstip kwam. Net toen ik geen tiener meer was werd de tiener op de radio afgeschaft. Dat was handig, je mocht dus blijven luisteren naar popmuziek (ook dat woord gebruikte je niet).

Spannender dan de staatsradio was de verschijning van een nieuwe zeezender die verrassend veel deejays uit de jaren van de Britse stations (1964-67) herbergde: Radio Nordsee International (RNI, noem het zoals u wilt). Nog spannender was vanuit Monaco op de late avond Radio Geronimo, echt subcultureel-subversief bedoeld, uitzendend naar Groot-Brittannië en dus ook in Nederland te horen en het mocht ook in aantal maanden niet lang duren. “Let’s really make them sweat” zei de stem die af- en aankondigde en hij zette Ohio nog eens op van CSNY. Maar voor het einde van 1970 was dit alweer afgelopen. Geronimo herrees in 1973 nog een tijd als Radio Seagull vanaf het zendschip van Caroline, het station dat vanaf Kerst 1972 met alle haperingen die er blijkbaar bijhoorden hoofdzakelijk de soundtrack heeft verzorgd wat mij betreft – tot het schip zonk in maart 1980. Soms in de fading verijlende gitaarsoli die men in de kussens op de grond weggedoken aanhoorde met een boek of een rokertje bij de hand, of beide. En een goed glas erg slechte wijn.

Die gitaarsoli vormen de kern van wat “men” nog steeds “goed” lijkt te moeten vinden, zoveel jaar later. En ik luister er in verwondering naar voorzover ik het kan volhouden achteraf. Voor mij hoort het bij eenzaamheid, late avonden tot ver na middernacht, uitstaren over een uitdovende bewoonde wereld vanuit het raam van de studentenflat. Is het DE soundtrack? Eigenlijk is dat weer niet eerlijk, want bij feestjes hoorden andere, dansbare nummers die dan weer niet “goed” konden heten. Dus het definitieve oordeel is nog open - en over de Dialectiek van Beweging en Popcultuur valt meer dan een apart themanummer te vullen.

Een losse anekdote dan: de liveprimeur van de Van-Oekel-Discohoek die ik grotendeels heb gemist omdat een dierbare kameraad ervandaan geleid moest worden. Zij wist niet dat dit leuk was, had Sjef nooit op televisie gezien en meende zoiets als een bad trip mee te maken. Bij een troostende pils zaten we al snel weer het imperialisme de laatste slag toe te brengen zonder Van Oekel en zijn muziek nog te horen.

En toen werden Geronimo, Britse zeezenders en het spannende “kennen van horen zeggen” van een station als Pacifica in de VS (nu “gewoon” via het wereldwijde web dagelijks beluisterbaar) eigen werkelijkheid in de vorm van vrije radio. De tijd van de lange soli was voorbij. Wellicht heeft die vrije radio de soundtrack van het leven van anderen mede vormgegeven, maar dat is een verhaal dat al buiten “de jaren zeventig” valt.

26 februari, 2012

Bittervoorn en schildersmossel


Een prachtig voorbeeld van symbiose - wederkerig hulpbetoon - is de wederzijdse broedzorg tussen bittervoorn en schildersmossel. Godbetert het ministerie van economische zaken gaat tegenwoordig over deze onderwerpen onder de treffende naam mineleni (wie bedenkt dit toch allemaal?). Het gaat niet goed met de schildersmossel en dus niet met de bittervoorn, tengevolge van mechanisch sloten baggeren.

Het verhaal van de broedzorg staat hier uitgebreid, inclusief een illustratie die ik arresteer, ik ken haar uit boekjes over het slootleven. Maar hier staat het al te lezen: het is niet geheel wederkerig, de mossel is niet kieskeurig en beperkt zich niet tot bittervoorns.

Nu wordt de bittervoorn, die officieel beschermd is, voor vreemdeling uitgemaakt omdat de soort pas in de twaalfde eeuw opdook in West-Europa en pas echt verspreid raakt met de kweek van karpers. "Sportvissers" staan te popelen de bescherming van de soort afgeschaft te zien. Aan het mooie verhaal van de symbiose zit dus weer van alles aan narigheid vast.

25 februari, 2012

Liggend in een hotelkamer


I don't care anymore, Doris Duke. Hartverscheurend. Beide zijden van Doris Duke's single zijn gecoverd door Lulu, alleen deze is beschikbaar.




Back street luv, Curved Air
Bij wijze van verjaarsconcert - niet het zonnetje in huis maar u krijgt iets mee...

24 februari, 2012

Het kapitaal deel twee


Opmerkelijk, verwonderlijk maar hoe dan ook het vermelden waard: de eerste Nederlandse vertaling van het tweede deel van Das Kapital is niet in papieren boekvorm verschenen maar staat online. Meer dan een-en-een-kwart-eeuw later.

23 februari, 2012

Landroof als dagelijkse praktijk


Landroof - gangbare praktijk in de zogenaamde Derde Wereld. Als er gesproken wordt over "stammenstrijd" of "godsdienststrijd" in Afrika vooral dan speelt in feite landroof een rol die in het nieuws buiten beeld wordt gehouden. Grain inventariseert een aantal gevallen van de afgelopen vijf jaar.
Een belangrijke rol bij de landroof spelen pensioenfondsen in "de rijke wereld" - vreemd dit te vernemen nietwaar terwijl er voortdurend sprake is van pensioenverlies althans -verlaging.

22 februari, 2012

Zwaaien met studieboeken



In iedere smeris schuilt een mogelijke verkrachter. De afbeelding onderaan is de keerzijde van een beeld waarin de dienstdoende diender de onderliggende student (studente?) tegen de grond duwt met zijn onderlichaam. Als hoofdafbeelding heb ik evenwel gekozen voor het beeld waarin scholieren (zo heten ze toch echt in het Nederlands) met boeken zwaaien - niet te onderscheiden boeken, het is weer anders dan een boekblok bij andere demonstraties. De getoonde behoefte aan ontwikkeling die door regels en bezuinigen wordt gefnuikt - immer voorwaarts de werkloosheid in.
In Spanje zijn volop studentenacties gaande, mede losgemaakt door het geweld dat de machthebbers hebben ingezet tegen scholieren in Valencia maandag 20 februari.

De site van de verontwaardigden van Valencia (in Spaans en Levantijns).

Frits Staal 1930-2012


Afgelopen zondag 19 februari is Frits Staal, sanskritist, wiskundige, linguïst, filosoof-theoloog overleden. Ruim twee jaar geleden schreef ik dat ik op hem terug zou komen in verband met zijn opvattingen over het wetenschappelijk onderzoek van de mystiek. Ik ben dit nog steeds van plan maar nu dus eerst de taak zijn overlijden te vermelden.

Staal was een maatje te groot voor Nederland, de opsomming van disciplines verraadt het al. Zijn site van Berkeley, een uitlui uit India in het Engels en zijn dissertatie.

21 februari, 2012

Internering zonder vonnis - een beproefde koloniale traditie


Na zesenzestig dagen hongerstaking is de zonder vorm van proces opgesloten Khader Adnan toegezegd dat hij door zijn Israelische ontvoerders over twee maanden zal worden losgelaten. Juist na zoveel dagen hongerstaking is in 1981 Bobby Sands overleden, iets wat de afgelopen dagen in dit verband meermalen genoemd is.

Maar het opsluiten zonder vonnis en zonder uitzicht op vrijlating is - afgezien, maar waarom eigenlijk, van Guantánamo - een oude koloniale praktijk. En in verband met de Six Counties is het op een augustusdag in 1971 plotseling doorgevoerd hetgeen alleen tot verdere gerechtvaardigde woede bij het katholieke volksdeel leidde.

Destijds distribueerde ik het afgebeelde boek in Nederland over deze internering in Ierland. Hier staan grote stukken tekst ervan.

Khader Adnan zou na de toezegging zijn hongerstaking stoppen. Vier maanden willekeurig opgesloten worden afronden op vier maanden wordt als een overwinning voor de Palestijnse zaak gezien.

20 februari, 2012

De armeluisasperge


In Groot-Londen is het al gangbaar: zelf hop verbouwen om zelf bier te brouwen.

Een Nederlands artikel van een kleine brouwerij in Arnhem, waarvan de brouwer een gids voor zelf bier brouwen heeft geschreven.
Drinkers m/v van kleine zelfstandig gebrouwen bieren zijn naar mijn ervaring vriendelijke en niet overmatige gebruikers. Het comazuipen is voor de afnemers van de harddrugsdealers.

Zelf hop verbouwen - ik meen mij te herinneren dat gekweekte hop onbruikbaar is voor het doel van bierbrouwen als er wilde hop in de buurt groeit. Ik kan hierover momenteel evenwel niets terugvinden (het kweken wordt anders ook wel moeilijk). Hier trof ik evenwel een aansporing aan wilde hop (met mate) ook bij het brouwen te gebruiken.
Een kok die een hele site heeft besteed aan de asperge van de armen wist blijkbaar niet dat hop ook in het wild groeit. Een verslag (het betreft hier trouwens verwilderde gekweekte hop). Ik weet in de duinen en het Hollandse weideland allerlei vindplaatsen van wilde hop, de plant is in het geheel niet zeldzaam, zij valt alleen pas op in hagen en struwelen als de "bellen" verschijnen.

Meer over zelfkweken.

19 februari, 2012

In Nederland kan ik niet leven


In 1970 pleegde Theo Stibbe zelfmoord. Hij was de vertaler van de dagboeken van Che Guevara. Stibbe zou een "publieke intellectueel" hebben kunnen zijn maar hoe voorstelbaar was dat - de wanhoop over de heersende machten die in laatste instantie fascisme beogen overheerste bij hem. Hij was ervaringsdeskundige, iets wat op het web weggeblazen wordt door vermeldingen van zijn sympathie met revolutionair Cuba, wat hem postuum nog steeds zal worden nagedragen.

Anil Ramdas was wel een "publieke intellectueel", een positie die je in Nederland beter niet kunt bekleden. Op zijn vierenvijftigste verjaardag, afgelopen donderdag 16 februari, maakte hij een eind aan zijn leven. Een keuze die vanzelf publiek wordt door zijn betrekkelijke bekendheid en het is niet moeilijk te bedenken dat het voor de nabestaanden erg moet zijn om met de vragen over deze keuze geconfronteerd te worden.

Maar Nederland heeft een gewillig gelijkgeschakelde pers en als er een ongeluk gebeurt met een prinsje dat op vakantie is (nee maar) dan is dat het nieuws en Anil Ramdas is buiten beeld, wat hij waarschijnlijk toch zou zijn. Noodkreten uit een land waar stompzinnigheid en het bijbehorende racisme voor intellectueel en dissident doorgaan.
Lees dit en kies uit de rechterbalk en zie de worgengel opdagen.

Lichtje


Op zoek naar materiaal voor de post die ik wel en niet wil schrijven kwam ik deze Nederlandse vrouw tegen - als u net zo vervreemd bent van Nederland als ik kent u haar misschien ook niet. En zij is op de Nederlandse televisie geweest, ik heb niet het geduld het geklungel langer dan drie minuten aan te zien maar ga uw gang. Een islamologe die zich de islam niet zonder mystiek kan voorstellen, achternicht van Inayat Khan die zich tenslotte in Nederland gevestigd heeft destijds. Dat kon toen.

Nuweira Youskine's dierbaarste vers uit de Koran, het Lichtvers:
God is het licht van de hemelen en de aarde
De gelijkenis van Zijn licht is als een nis waarin zich een lamp bevindt;
de lamp is omsloten door glas - dit glas schijnt als een stralende ster,
aangestoken vanuit een gezegende olijfboom
die haar oorsprong noch in het oosten, noch in het westen heeft.
Haar olie geeft een gloed zelfs als het vuur haar niet zou aanraken
Licht op licht!
God leidt naar Zijn licht eenieder die daarheen geleid wil worden;
en hiertoe schenkt God gelijkenissen aan de mens
Want alleen bij God zijn alle dingen bekend. God is het licht van de hemelen en de aarde
De gelijkenis van Zijn licht is als een nis waarin zich een lamp bevindt;
de lamp is omsloten door glas - dit glas schijnt als een stralende ster,
aangestoken vanuit een gezegende olijfboom
die haar oorsprong noch in het oosten, noch in het westen heeft.
Haar olie geeft een gloed zelfs als het vuur haar niet zou aanraken
Licht op licht!
God leidt naar Zijn licht eenieder die daarheen geleid wil worden;
en hiertoe schenkt God gelijkenissen aan de mens
Want alleen bij God zijn alle dingen bekend.

18 februari, 2012

De waarheid is gesmolten


Barabajagal, Donovan, Jeff Beck Group + Lesley Duncan, Madeleine Bell, Suzi Quatro


Love song, Lesley Duncan


Beware of young girls, Dory Previn. Overleden dinsdag 14 februari 2012.

17 februari, 2012

Peter Ediger


Omstreeks 15 uur plaatselijke tijd, middernacht Nederlandse tijd is Peter Ediger overleden, nadat het eerst leek alsof hij misschien nog kon herstellen. Peter was coördinator van trainingscentrum in geweldloosheid Pace e Bene in Las Vegas en bestuurslid van de Nevada Desert Experience. Hij heeft beide organisaties (mede) opgericht.

Berichten betreffende zijn overlijden.

Afgezien van het verlies van een goede kameraad is de dood van Peter voor mij ook een verdere ontheemding - hij gaf ons het besef thuis te zijn in het huis van Pace e Bene. Heb ik niet meer over hem geschreven?

Hemel op aarde


Eerst even een aardig bericht: mijn makker Adam Clark (van A Pinch Of Salt) heeft zijn eigen weblog opnieuw ingericht. Ik weet niet of het betekent dat het actief bijgehouden zal worden. Zo wel, dan verschijnt het wel in de blogrol.

16 februari, 2012

Een nieuwe ramp voor Lissabon


Een Australische site komt met een verhaal hoe de Lissabonse benedenstad getroffen wordt door de crisis. Eigenlijk niet verrassend: de benedenstad wordt gevuld met winkels die niet tot de grote overal-dezelfde ketens behoren,vaak zelfs een fin-de-siècle voorkomen hebben, de tijd lijkt te hebben stilgestaan. In sommige straten is het autoverkeer verbannen (zie de Rua Augusta op de afbeelding), de tram is weg. En het kapitaal wil nu afrekenen met een wijk die bij het herstel na de natuurramp van 1755 is opgebouwd. Zeventienvijfenvijftig! Alsof het uitmaakt dat het om Erfgoed gaat hier.

Door de genade van de speurtocht kwam ik op deze site met foto's van die aparte winkels en heel veel ongelooflijk lief naar de fotograaf kijkende leukgeklede meisjes (klink ik jaloers? ach...). Ik durf er niets van te lenen en verwijs er maar naar.

15 februari, 2012

Stakingen in Sri Lanka


Uit onverdachte bron, Wall Street Journal: Teinduizenden vissers in Sri Lanka staken en demonstreren tegen de prijsverhoging van brandstoffen. De demonstraties worden beantwoord met kogels. Ook Sri Lanka moet eraan geloven dat het regime "moet bezuinigen". Hetgeen met stakingen en demonstraties wordt beantwoord.

14 februari, 2012

De neokolonisering van Griekenland

Naomi Klein over Griekenland:

Συνέντευξη: Η Naomi Klein για την κυβέρνηση Παπαδήμου from ThePressProject on Vimeo.



Mike Whitney leest het zondagavond door het Griekse parlement goedgekeurde "Memorandum" door. Niets ontsnapt aan de neokoloniale machthebbers die dit alles doorgedrukt willen zien voordat er verkiezingen gehouden worden die wellicht onaangenaam zullen aflopen voor de Karamanlis-Papandreou-club die Griekenland hoofdzakelijk sinds de burgeroorlog heeft geregeerd. Als er al niet een militaire staatsgreep komt (die zal alleen nodig geoordeeld worden in Berlijn en Washington als de neokolonisering niet lukt door het verzet).

Een Nederlandse analyse uit trotskistische kring (dit is niet bedoeld als diskwalificering).

13 februari, 2012

Religieus en Christen-anarchisme


De studie van het religieuze anarchisme trekt net genoeg publiek om twee belangwekkende publicaties in harde-kafteditie alsnog in paperback te doen verschijnen. Nur die Lumpen sind bescheiden – aan Religious anarchism – new perspectives heb ik zelf meegewerkt (over de Internationale Broederschap hoofdzakelijk). Aan een verzameling artikelen kan in dit bestek eigenlijk slechts gerefereerd worden zonder eventueel kritische bespreking. Aan de orde komen:
1) Christen-anarchistische pioniers: Pelagianen (“ketters” uit de vijfde eeuw); Abiezer Coppe, een stem uit de dagen van de Engelse Revolutie in de zeventiende eeuw; de (Servisch-Hongaarse) Nazarenen van de vorige eeuwwisseling; en uit dezelfde tijd Ortt en anderen.
2) Christen-anarchistisch denken: Kierkegaard; het “probleem” met Romeinen 13; de kastelozen van India en het anarchisme; de Kerk als mogelijk strijdmiddel tegen het racisme en het natiebegrip.
3) “De anderen”: Wu Nengzi; Kenneth Rexroth; en twee bijdragen over islamitisch anarchisme. Speciale vermelding verdient de inleiding van Peter Marshall die in tien pagina’s een voortreffelijk overzicht in vogelvlucht geeft van wat hij zelf liefst het “spiritueel anarchisme” noemt. Marshall komt zelf als zodanig”uit de kast” wat alleen al op grond van Demanding the impossible eigenlijk geen verrassing hoeft te heten. Om even op het laat-taoïstisch denken van Wu Nengzi in te gaan: referent John Rapp stelt dat de schrijver vervalt in nihilisme door van de Tao (de Weg) – de omhelzing van het universum – de aandacht te verleggen naar Wu (het Niets) – waarmee Wu Nengzi eigenlijk het einde betekent van een taoïsme dat anarchistisch genoemd kan worden.
Nu er een Nederlandse vertaling is van Wu Nengzi meer hierover binnenkort.

De bundel is op een ingevoegd stuk na de weerslag van de studieconferentie over religieus anarchisme gehouden in het Engelse Loughborough, 2008. Initiatiefnemer en moderator Alexandre Christoyannopoulos werkte indertijd aan zijn dissertatie Christian anarchism, waarin hij aan de hand van een aantal denkers de rode draad doorheen dit denken (en eventueel handelen) schetst. Het roept de vraag op hoe de titel van dit boek in het Nederlands eigenlijk zou moeten luiden: Christen-anarchisme (wat men in eerste instantie zou verwachten) of Christelijk anarchisme? Ten aanzien van de Nederlandse stroming van ruim een eeuw geleden is dit geen vraag, maar vertegenwoordigen anderen een vergelijkbare synthese? Toch is er de verbinding: het beklemtonen van de Bergrede, en bijpassende Bijbelpassages; het op grond hiervan afwijzen van de staat en van het verraad van de Kerk; de interpretatie of acceptatie van Romeinen 13; de reactie op de staat: het kan niet verrassend zijn dat altijd geweldloosheid zoniet weerloosheid vooropstaat. Christoyannopoulos beklemtoont de profetische rol van de christen-anarchisten (ik kies toch voor dit woord). De lijst van denkers die de hoofdrol spelen: Tolstoj (uiteraard), Ellul, Eller, Michael C. Elliott, Dave Andrews, Peter Maurin, Dorothy Day – en dan een aantal voor mij althans nieuwe namen: William Lloyd Garrison, Hugh O. Pentecost, Nikolaj Berdjajew, William T. Cavanaugh en George Tarleton. In het voorbijgaan komen andere namen aan bod (Felix Ortt op grond van een emailwisseling en het vooruitlopen op mijn bijdrage aan Religious anarchism – er was nog geen tekst in het Engels beschikbaar over hem en het Nederlands christen-anarchisme in het algemeen).

Op Berdjajew kom ik, mede naar aanleiding van een plotseling opduiken van een soundbite van hem in 2011 in de Nederlandse politiek, nader terug. Om een motto van Jan Romein, dat hij aan Niels Bohr toeschrijft, te citeren: het heeft alleen zin om te schrijven over wat men niet begrijpt. Het onderzoek gaat door, Christoyannopoulos heeft evenwel een basis gelegd voor de studie van een onontkoombare stroming.

In september is er een nieuwe studieconferentie in Loughborough waar ik D.V. mijn bijdrage aan zal leveren.
De genoemde boeken zijn aanklikbaar afgebeeld in de linkerzijbalk.

12 februari, 2012

Een andere Andrews


Op zoek naar thans gangbare literatuur van of over Berdjajew kwam ik deze titel tegen: Modern Christian Revolutionaries: Kierkegaard, Gill, Chesterton, Andrews And Berdyaev. Bij Eric Gill horen wij te fronsen. En daar staat Andrews in het lijstje, zomaar. Het blijkt alleen niet de Australische Dave te zijn. Het betreft Charles Freer Andrews, een vriend van Mohandas Gandhi. Hij komt voor op de heiligenkalender van de Episcopale Kerk van Noord-Amerika (anglicaans, zou men zeggen), 12 februari is zijn geboortedag en tevens gedenkdag.

Hier een iets uitgebreidere levensschets, ook tamelijk hagiografisch van karakter.
Om meer van en over deze Andrews te weten te komen zal men bijvoorbeeld het vermelde boek van Donald Attwater moeten lezen, vermoed ik.
Vriend van de Indiase armen en daarnaast van Gandhi en Tagore, dat is wat ik uit de teksten opmaak.

Een jaarkrans van hoop


Dit is de nacht waarin mijn moeder stierf, nu een jaar geleden. Als ik de post die ik meteen na het laatste bezoek geschreven heb herlees dringt tot mij door dat ik bepaalde bijzonderheden al vergeten had. Een jaar is rond, maar is het verlies hiermee afgedaan? Ik had het vanmiddag nog op het ijs: de gedachte, "dat zou ik haar kunnen vertellen, dat we over de gracht hebben gelopen", hoe druk het was op het ijs, iets wat ze niet uit eigen waarneming kon weten. Ze was zo gehecht aan de binnenstad waar zij zo lang gewoond heeft, zij het nergens zo lang als in de Indische Buurt.

Het komt regelmatig voor. Maar ook het jaar volgend op die twaalfde februari is een krans van gedenkpunten: de zware taak van het leeghalen van mijn ouderlijk huis. De diefstal van haar goederen door de VVD-bende van Osira. Vervolgens het vernielen van mijn huisraad door collega-gespuis van de zogenaamde woonstichting De Key, die haar adres en zelfs haar sterfbed bestookt had met malafide schrijfsels. De jaarkrans begint eigenlijk pas.

Het wegvallen was al eerder begonnen en het is niet precies aan te duiden wanneer. Het was een geleidelijk proces en dat maakt juist de reflex "dat moet ik vertellen" nog levendig.

Jammer genoeg heeft het winterweer er een stokje voor gestoken dat we op de jaardag zelf een intentiemis zouden hebben in het bevriende klooster in België. Maar het zou ook in de geest van mijn moeder zijn niet grote moeite te doen, een niet meer functionerende treinverbinding trotserend, om het per se op de dag zelf te doen. Het komt nog.

Ergens in oktober ben ik alsnog zelf ingestort, het moet haast na de hoopgevende zaterdag van het begin van de bezetting van het Beursplein zijn geweest.
Het lijkt raar om een foto die de stemming van die dag in oktober goed weergeeft te plaatsen bij deze post, maar het klopt voor mijn gevoel. Als iets mijn moeder nog benauwde haar laatste jaar en nog wat was het de haat die voortdurend voelbaar was in Nederland en elders, en dat terwijl zij zelf opmerkelijk genoeg zich steeds meer op Jezus ging richten.

De haat zal nooit het laatste woord hebben. De aanbidding van de hebzucht zal eindigen. Het gebed voor deze dag, voor deze tijd.

Terreiro do Povo


In Griekenland een algemene staking, in Portugal een landelijke demonstratie van de door de communisten geleide vakcentrale CGTP-IN, foto's hier.
Naar verluidt is het de grootste demonstratie in dertig jaar (dan was ik dus bij de vorige aanwezig).

11 februari, 2012

Late primeur - winterbeeld 2012


In mijn jongste jaren heb ik meermalen in de winter over het ijs van de Amstel, waaraan ik tenslotte ben opgegroeid, gelopen. De vaargeul werd opengehouden, hoe smal ook op den duur, dus je moest van het midden wegblijven.

Sindsdien - naar ik mij herinner - heb ik maar een keer over ijs gelopen. Schaatsen heb ik nooit gedaan, het kwam niet eens ter sprake of ik het kon of mocht leren als kind.
In de lange ijs- en sneeuwwinter 1978/79 heb ik mij over een sloot in Waterland gewaagd. Vond het al heel heldhaftig...

Op deze dag, 11 februari 2012, waren de grachten erg druk, met schaatsers en wandelaars. Voor het eerst heb ik over een gracht gelopen (het zou ook wel eens voor het laatst kunnen zijn). IJspret is een groot woord, op de twee foto's die er van mij gemaakt zijn zie ik er zorgelijk uit. Niet omdat ik denk door het ijs te zullen zakken maar omdat er altijd tegen je aangebotst kan worden. Waarom deze bezorgdheid?

Amsterdam op zijn Avercamps. Geen Elfstedentocht kan dit overtreffen. Voor morgen wordt dooi voorspeld.

Diep purperen dromen


South of the border, Gene Autry


Carousel waltz. Wat er allemaal op het toneel gebeurt zou ik niet weten, maar er gebeurt in ieder geval van alles.


Deep purple, Larry Clinton Orchestra with Bea Wain
Een kleine dertig jaar later vond Chris Curtis, ex-lid van de Searchers, het een goed idee een band op te richten van die naam. Hij heeft er zelf maar heel kort bijgezeten.

10 februari, 2012

En toch Marianne, in Athene


Deze foto symboliseert de situatie in Griekenland van heden. Schaamteloos doordrijven van een collectieve loonsverlaging van 22%, voor ondervijfentwintigjarigen van 32%. De werkloosheid van deze jongeren nadert de vijftig procent.
Wat in het algemeen "ultralinks" genoemd wordt staat overigens in de peilingen ook op bijna vijftig procent. Reden genoeg om te bedenken waarom er geen verkiezingen (meer) gehouden zullen worden in Griekenland.

De met demonstranten gevulde straten van de bakermat van de democratie waar algemeen gestaakt wordt, worden niet in verband gebracht met "de Arabische Lente" in de dagelijkse propaganda.
De "Arabische Lente" is een racistisch bedenksel. Mensen zijn in opstand tegen het kapitaal, punt. Overal.

09 februari, 2012

Witte Arend en het morgenlicht op het geestelijk pad


Een van de laatste uitingen in druk die Felix Ortt heeft nagelaten is een kort voorwoord bij Morgenlicht op het geestelijk pad van zekere White Eagle. Hij laat niet blijken te weten wie de schrijver eigenlijk is. Een boekwinkel bezocht hebbend waar een rijtje boeken onder deze auteursnaam stond heb ik even gezocht. Het betreft mediamiek doorgegeven teksten van de hand van Grace Cooke, die de teksten uit de geestelijke wereld, ook de wereld van licht genaamd, zou hebben ontvangen. Misschien klinkt er te veel voorbehoud uit deze voltooid verleden toekomende tijd. Dit is niet per se de bedoeling. Omdat het eerste boek van Cooke van 1936 dateert verbaast het mij dat pas in 1960 - postuum wat Ortt betreft - de eerste vertaling is uitgekomen in het Nederlands. De titel heeft bewerkingen ondergaan sindsdien. De Witte Arend heeft een loge in Nederland, dit is de site.

Ik citeer van de pagina over meditatie een aanwijzing hoe te mediteren:


De mens is geest. Dit is alles wat de mens moet weten. Geest zegeviert over materie. (...)
Een heel natuurlijke weg is om te denken aan de zon. Visualiseer jezelf, badend in het licht van de fysieke zon die leven geeft aan de gehele planeet. Denk dan aan de geestelijke zon -God- de creatieve kracht en het licht dat het leven op alle niveaus in stand houdt. Ontspan je in dit koesterende licht en als je gedachten afdwalen breng je ze terug naar dit licht. Gebruik je ademhaling als hulp. Adem alle gedachten die je hinderen uit en adem de levenskracht van God in - het glorieuze genezende zonlicht.


De Witte Arend is hiermee wat dichterbij gekomen en het verbaast mij achteraf dat Ortt er niet eerder mee in contact is geweest. Andere tijden...

08 februari, 2012

Świętowit als Godsnaam


Serendipische vondst: Rodzimy Kościół Polski oftewel de Inheemse Poolse Kerk - hoewel de aanduiding "Kerk" toch voor het christendom gereserveerd zou moeten zijn. Een henotheïstisch panentheïstisch neoheidens genootschap - en aangezien mijn Pools niet veel verder reikt dan dank u en pardon mag u zich hier verder oriënteren.

07 februari, 2012

Toen ze mijn Heer kruisigden


Februari is misschien wel de wreedste maand.
Hier staat onze gastheer Peter Ediger, op het vertrouwde veldje op de binnenplaats in Las Vegas. "Welcome home." We zullen het niet meer van hem horen, lijkt het - wij krijgen het bericht dat hij stervende is. Verkeerde medicijnen die tot uitvallende werking van de lever hebben geleid.

Onze 85-jarige vriend met zijn stem als een klok liet ons beven bij de wakes: "Sometimes it causes me to tremble, tremble, Were you there when they crucified my Lord."

Malediven en Roemenië


Duiding van het nieuws dat de president, Nasheed, van de Malediven onder druk van demonstraties is afgetreden is moeilijk. De president trad af omdat hij naar eigen zeggen slechts zou kunnen aanblijven met hulp van buitenaf. Veelbetekenend dezer dagen.
De doorslag gaf dat een hoge rechter wegens corruptie gearresteerd was. Dit leidde tot muiterij in het leger.

Ook resultaat van onrust maar beter te duiden is het aftreden van het Roemeense kabinet na weken van demonstraties tegen het bezuinigingsbeleid, met als hoogte/dieptepunt een medewerker van de Roemeense televisie die zich vanaf een balkon inde vergaderzaal van het parlement stortte. Het vervolg is niet te overzien.

06 februari, 2012

Boeddhisme en Nederland


De behoefte tot verramsjing heeft mij wat betreft Lotus in de Lage Landen (bedoeld wordt toch echt: Nederland, maar het allittereert natuurlijk mooi) ingehaald. Ik heb het boek met enige irritatie terzijdegelegd nadat ik kennis had gemaakt met de uitgever, die op mij lomp en ongeïnteresseerd overkwam. Maar mijn grote enthousiasme ten aanzien van het boek is gebaseerd op de aanbeveling van mijn scriptie Onze God is een arbeider waarvan het betreurd wordt dat deze niet beschikbaar is als uitgave - kijk, dat horen we graag, ook al is de opmerking over de beschikbaarheid niet geheel juist [pdf].

Het boek beschrijft twee eeuwen receptiegeschiedenis van "het boeddhisme" in Nederland. Grotendeels kan men deze receptie oriëntalistisch noemen en misschien is ook het "herbronnen" van het christendom hand in hand met Zen zo te benoemen. Het is de opmerkelijkste ontwikkeling in de receptiegeschiedenis: Zen in het kloosterleven, maar Poorthuis en Salemink, de auteurs, voorspellen deze weg niet veel toekomst omdat de kloosters uitsterven. Ja - tenzij men een boeddhistisch model van kloosterleven ontwikkelt in de katholieke of algemeen-christelijke wereld, zou je kunnen zeggen.

Modernisme en theosofie en een behoefte tot afstand van de Kerk die slechts sleurchristendom herbergde leidden tot de warme ontvangst die "het boeddhisme" kreeg in kringen van de christen-anarchisten. Het Parlement der Godsdiensten in Chicago van 1894 had al indruk gemaakt, Edwin Arnolds Licht van Azië evenzeer. Felix Ortt vertaalde Carus' Gospel of Buddha als Het evangelie van Boeddha, het enige boek waaraan de naam van Ortt verbonden is dat tot voor kort nog leverbaar was. Daarnaast is er natuurlijk Bähler met zijn in diverse talen vertaalde Boeddhisme en zijn geruchtmakende vertaling van wat ik voor een mystificatie houd.

De fout die christen-anarchisten als Ortt en Bähler maakten was dat zij de praktijk van het sleurchristendom toetsten aan een ideaaltypisch boeddhisme dat in het echt niet bestond. Maar zij hebben hun rol gespeeld bij de receptie of liever bij de interpretatie van het boeddhisme in Nederland, en men kan niet eens zeggen: in een bepaalde periode. De werken van Fielding zijn niet meer leverbaar maar zijn vaak herdrukt, Carus was nog steeds leverbaar toen dit boek uitkwam (het is inmiddels eveneens verramsjt).

En ik dank de heren Poorthuis en Salemink voor de vriendelijke woorden, en ja, het Nederlandse christen-anarchisme wacht nog steeds op een zinnig overzicht.

- Marcel Poorthuis & Theo Salemink, Lotus in de Lage Landen - de geschiedenis van het boeddhisme in Nederland - beeldvorming van 1840 tot heden. Almere: Parthenon, 2009.

05 februari, 2012

De woestijn van de stad


Een verhelderend stuk over de bezettingsbeweging van pleinen zoals deze het afgelopen jaar zo prominent naar voren is gekomen. George Caffentzis plaatst de beweging overtuigend in een kerkhistorisch/theologisch perspectief - een omgekeerde tocht de woestijn in, zoals in de tijd van het vroege christendom - nu de woestijn van de stad in.

De mij tot nu onbekende Caffentzis is betrokken bij acties tegen studeren als schuldenprobleem en bij de site Radicalpolytics.
Caffentzis is mij verder ontgaan door de merkwaardige opmaak van libcom.org die meer verstopt dan openbaart.

Hier staat tegenover dat het zo te zien tijd wordt om afscheid te nemen van Robert Kurz. Eindelijk spreekt de man dan en ik verwachtte het al: de "Occupy"-beweging is onmiskenbaar antisemitisch. Verdere toelichting is vanuit de eenzame (filosemitische) Duitse hoogte van de waardecriticus niet nodig. De nauwe verwantschap tussen filosemitisme en antisemitisme ontgaat de belijdenden van het eerstgenoemde.
Sie haben Ihre Schuldigkeit getan, Sie dürfen gehen.

04 februari, 2012

Niet altijd het zonnetje in huis


Tears, tears, tears, Ben E. King


Let me know when it's over, Esther Phillips


Lonely street, Clarence Henry

03 februari, 2012

De strijd in het Susadal gaat door


De strijd tegen de hogesnelheidslijn door de Alpen gaat door. De Italiaanse site in verband met de acties.
Enkele artikelen in het Engels, met lijst van gearresteerden die graag post ontvangen.

02 februari, 2012

Post-punk disco

Voor ook een soort gedenkdag/-uur in verband met de Amsterdamse radio.

What difference does it make?, The Smiths, 12"-versie. Ik weet niet wat er in de overgebleven minuten op het filmpje al dan niet gebeurt.


C-c-can't you see, Vicious Pink


You spin me round (like a record), Dead or Alive

Volgens mij heb ik de combinatie al eens geplaatst maar gedenkdag is gedenkdag...

Heerschappij van de goedertierenheid


Eerlijk gezegd ben ik (nog steeds) niet zo goed thuis in het werk en dus in de gedachtenwereld van Tolstoj.
Klaarblijkelijk is Eph. 4:32 een sleutelzin voor hem, hoewel het geen passage is uit een evangelie. Wat staat er? Eerst het Griekse gereconstrueerde origineel:

- γίνεσθε [δὲ] εἰς ἀλλήλους χρηστοί, εὔσπλαγχνοι, χαριζόμενοι ἑαυτοῖς καθὼς καὶ ὁ θεὸς ἐν Χριστῷ ἐχαρίσατο ὑμῖν.

Is de status van [δὲ] hier belangrijk? Waarschijnlijk niet. Vanuit exegetisch oogpunt lijkt mij evenwel καὶ niet een woordje dat men licht kan overslaan. Toch gebeurt dit in wat zonder meer de slechtste officiële Nederlandse vertaling mag heten. De NBG-vertaling van 1951 vond het ook niet de moeite van het vertalen waard. De betere veronachtzamen het niet. Een rijtje vertalingen:

- Maar zijt jegens elkander goedertieren, barmhartig, vergevende elkander, gelijkerwijs ook God in Christus ulieden vergeven heeft. (Statenvertaling)

- Weest jegens elkander vriendelijk, hartelijk, elkander vergevend, zoals ook God in Christus u vergeven heeft. (Leidse Vertaling)

- Maar weest jegens elkander vriendelijk, barmhartig, elkander vergevend, zoals God in Christus u vergeving geschonken heeft. (NBG 1951)

- Wees goed en hartelijk voor elkaar. Vergeef elkaar zoals ook God u vergeven heeft in Christus. (Willibrord)

- Wees goed voor elkaar en vol medeleven; vergeef elkaar zoals God u in Christus vergeven heeft. (NBV)

Waarom καὶ hier belangrijk is? Omdat in de opdracht het menselijk gedrag gelijkgesteld wordt aan dat van God. Wie "ook" weglaat geeft een mate van vrijblijvendheid aan de zin die er niet in besloten is. De auteur geeft de opdracht godgelijk te zijn, niet iets om licht over te denken.

Maar het woord waar het mij nu in deze zin gaat is χρηστοί, omdat Felix Ortt en Lod. van Mierop hun activiteiten na de teloorgang van de toch al zo losse christen-anarchistische organisatie hebben gebundeld in een Stichting Chreestarchia - een nietbestaand Grieks woord dat zij vertaalden als "heerschappij van het beste". Maar dat dit niet zoiets is als "aristocratie" mag blijken uit de aangehaalde zin.

Liddell en Scott geven als hoofdbetekenissen voor χρηστός: met betrekking tot zaken: nuttig; in verband met mensen: goed, vriendelijk (Eph. 4:32 wordt uitdrukkelijk vermeld als locus).
De heerschappij van de goedertierenheid dus. Wonderlijke paradox.

01 februari, 2012

Sarphatipark


Uit de foto's op het weblog zou je haast afleiden dat het hier om een bos gaat, en een gedeelte ervan is tot "eetbaar bos" veranderd door omwonenden.

Het Sarphatipark is een tamelijk klein stadspark in de Amsterdamse wijk De Pijp, een buurt die toch al nooit rijk bedeeld is geweest met openbaar groen. Of de altijd terugtredende overheid het zodanig heeft laten afweten dat de buurt het werk zelf ter hand neemt, ik weet het niet, maar het weblog en de verslagen en foto's maken mij wel blij.
En dat terwijl het inderdaad om een park gaat waar ik omheenloop of -fiets en nooit doorheen.
Als het echt weer (voor-)lente is in deze streken zal ik zelf verslag geven.

Bosnië als voorbeeld van anarchie


- in de Proudhoniaanse/Kropotkiniaanse betekenis.
Het staatsapparaat, dat toch al nooit veel meer kon voorstellen dan milities die elkaar bevochten, is nu zo ver ingestort dat mensen die elkaar twintig jaar geleden gewapend te lijf gingen nu elkaar in de nood steunen.
Het is voor de staatsmedia nauwelijks tot niet interessant te vermelden hoe het met Bosnië-Hercegowina gaat, het wordt alleen nog genoemd als het weer eens tijd is voor het Eurovisiesongfestival.
AP heeft een verhaal over wederkerig hulpbetoon van vijanden die misschien toch al niet zo vijandig tegen elkaar waren als de bedoeling was van degenen die Joegoslavië wilden slopen.

Illustratie: tram in Sarajewo. In de oorlogstijd zwaar symbolisch geladen: hij kon jaren niet rijden.