Vooraf: deze bijdrage mist de nauwkeurig uitgezochte links. Tot twee keer toe viel het programma uit terwijl ik aan het tikken was en de verbindingen zijn zoek. Ik ga niet voor een derde keer speuren. Wie mij niet op mijn woord gelooft mag helemaal eigenhandig op zoek. En terwille van de leesbaarheid heb ik de accents aigus (AE123~) op de Spaanse woorden maar achterwege gelaten...
In een kersttoespraak heeft Hugo Chavez de staf gebroken over degenen die Jezus gekruisigd hebben, en die nu aan de touwtjes trekken in Wall Street en dergelijke. Dit klinkt behoorlijk naar het socialisme van de eenvoudigen van geest, en dat is het ook, zij het anders.
De machinerie van Bushaanhangers in Washington weet nu te verkondigen dat Chavez een antisemiet is. Het opperrabbinaat in Venezuela ontkent dit beslist. Nu hebben de Bushies het woord "antisemiet" van inhoud en betekenis ontdaan door het op alle critici van Israel, en op henzelf, te plakken. Tegen Sjaron? Tegen neocons? Antisemiet! Counterpunch heeft over dit ideologisch mechanisme een heel boek uitgebracht, The politics of antisemitism.
Een half jaar geleden waren alle Boliviaanse kranten nog online te lezen. Hartverwarmende beelden van demonstraties van Indianen - maar waarom zo'n spandoek tegen een rechts type met daarop de diskwalificatie: Judio? Nabestaanden van de ene genocide tegen die van een andere? Hier stokt de solidariteit.
Maar met Chavez zit het in ieder geval anders. Hij heeft naar verluidt een klap van de molen van de bevrijdingstheologie meegekregen. Voor bevrijdingstheologen is Jezus een socialist, Die door de aanhangers van de mammon is gekruisigd, en dagelijks weer gekruisigd wordt. Deze redeneerwijze is zo gangbaar, dat Chavez hiernaar verwees zonder te beseffen dat de boodschap elders anders zou overkomen.
Tant pis voor de bevrijdingstheologie. Mij dunkt dat Ellul er al afdoende mee afgerekend heeft in L'idéologie marxiste chrétienne. Ik stel er maar Marcus 10:21 tegenover. Jezus ziet de rijke jongeling aan en heeft hem lief. Jezus heeft ook de rijke lief, die niet met Hem het Koninkrijk in wil gaan. De reductie van de klassemaatschappij tot slechte rijken en goede armen is niet christelijk, is ernstig versimpelend en heeft tenslotte toch een kern van antisemitisme-desnoods-zonder-joden (naar Robert Kurz). Het gaat niet om "de rijken" - het gaat om een andere maatschappelijke ordening.
Maar dat is de vraag die de verkiezingsoverwinning van Chavez, Morales en wie weet wie nog oproept - naast de voortgaande ontwikkelingen in Argentinië. "Socialisme" is uit het zicht verdwenen, in diskrediet gebracht door degenen die de Sowjet-Unie en al die andere staten ermee vereenzelvigen (inclusief natuurlijk de communisten zelf), en nu komt het via de Latijnsamerikaanse achterdeur weer in het zicht. En hiermee komt er ruimte vrij voor kritiek - al dan niet in de vorm van praxis - vanuit de staatloos-socialistische hoek. Ik denk dat "we" hier Chavez en allen die achter en naast hem staan wel degelijk dankbaar voor mogen zijn. De andere maatschappelijke ordening komt toch weer in zicht, ook al is die anders dan Chavez en de zijnen voorstaan. De situatie is vergelijkbaar met die in Chili 1970-1973 - alleen staat het leger in Venezuela nu aan de zijde van de president - dit lijkt dan weer een beetje op Portugal 1974-75.
We zullen zien. Ik wil natuurlijk graag dat het goed afloopt. Hier laat ik het nu bij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten