31 oktober, 2005

Een ernstig woord over evangelicalisme

Een uitzending op de BBC (Panorama, 31 oktober 2004) over de Amerikaanse presidentsverkiezingen liet de diverse groepen zien die als mogelijke doelgroep voor de twee belangrijkste kandidaten golden. Een daarvan werd gevormd door de Evangelicals, een verzameling mensen waar geen echt Nederlands woord voor is - men spreekt dan maar van Evangelicalen. Een zeer wit en zeker niet arm gezelschap, voorstadsbewoners, met ongetwijfeld een of meer SUVs voor de deur. Ze gaan ter kerke in grote gebouwen die ietsvan een gehoorzaal hebben, er wordt in de handen geklapt en de naam Jezus valt heel vaak.

De Evangelicaal weet namelijk een persoonlijke band met Jezus te hebben. Door het smeden van deze band is de Evangelicaal herboren. Het zou niet eerlijk zijn meteen vanwege het extatisch aandoende karakter van de vieringen van deze mensen al afwijzend te zijn, hoe vreemd het ook is aan de beoogde waardigheid en kalmte van de protestantse of ook de katholieke en orthodoxe kerken. Misschien is een wat uitbundiger gezamenlijk beleefd geloof wenselijk. Er zijn kerken van wat traditioneler protestantse snit waarin daarvoor ruimte is. Maar het gaat hier ook niet om dienst of viering.

"Wat zou Jezus stemmen?" was de maar al te serieuze vraag van een evangelicale voorganger via de televisie. En het antwoord was wel duidelijk. Jezus zou tegen abortus zijn en voor het leven, voor het gezin en dus voor George W. Bush. Let wel, deze mensen hebben het over Jezus van Nazareth - die ter dood gebracht is door de zittende macht van Zijn tijd op aarde. Deze mensen hebben het over Hem Die in de bergrede duidelijk genoeg is over het toekeren van de andere wang, over vergevingsgezindheid, over het niet wederstaan van de boze. Over Jezus van de zaligsprekingen. Over Hem Die niet zei: "vul de gevangenissen", maar Die zei: "Ik was die gevangene." Die niet zei: "zieken en zwakken moeten hun eigen verantwoordelijkheid maar nemen en zien of ze de dokter kunnen betalen", maar Die aan de hand van de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan erop wees wie de naaste is, en Die zei: "Ik was die zieke." En voor de zekerheid: uit het feit dat Hij schuldeloos aan het kruis genageld is door de machthebbers kunnen wij niet afleiden dat Hij een warm voorstander van de doodstraf zou zijn (waarom spreken die mensen eigenlijk steeds in de conditionele verleden tijd?).

Het is simpelweg blasfemisch aan Jezus van Nazareth stemgedrag in het hier en nu toe te schrijven, hoe dit stemgedrag ook zou worden beschreven door de lasteraars. Het is simpelweg beschamend dat er mensen zijn die er van overtuigd zijn dat het er toe doet hoe zij Jezus zien, en dat Jezus verrassend veel op henzelf lijkt en hun automerk prefereren. Trouw heeft mij twaalf jaar geleden toegedicht dat ik Jezus als anarchist zag. Ik vond dit te ver gaan, omdat ik Hem in het geheel geen hedendaagse politieke richting toedicht. Maar misschien zou dit het aan Hem toe te schrijven anarchisme zijn: los van het geregeer van hedendaagse mensen die zich op Hem willen beroepen. In die zin: Jezus anarchist, zeker ja.

Maar belangrijker is dunkt mij: het christendom dient verre gehouden te worden van het soort lasterlijke leeghoofdigheid dat zich evangelicaal noemt en aan het evangelie geen enkele boodschap heeft. Als de officiële kerken dit niet durven, dan zij het hier maar even gezegd: dit evangelicalisme heeft met christendom niets te maken en dit kan niet duidelijk genoeg gezegd worden. Blasfemie is blasfemie. De traditie en de erfenis van het christendom, en de boodschap van de Naamgever van deze godsdienst zijn te belangrijk dan dat zij op deze wijze door mensen die geen bedrog en onzinnigheid te veel is gekaapt zouden worden - vooral in de ogen van wie geen band (meer) voelt met het christendom.

Een verontrustend verhaal van iemand die de secte van binnenuit kent.

Geen opmerkingen: