10 november, 2007

Ten geleide van de Gekruisigde communist

Hieronder de tekst van een stuk voor Onvoltooid verleden van een jaar of drie, vier geleden. Technisch gesproken lijkt dit heel ver weg, omdat het nog geschreven is in WP onder DOS - niets zo aan slijtage onderhevig als het nieuwe en moderne. Ik heb het kunnen terughalen en geschikt voor publicatie op het net kunnen maken.

In de context van het blad waarin het verschenen is worden allerlei uitdrukkingen bekend verondersteld die ik voor deze ruime kring niet per se bekend zou mogen achten.

Een Blijde Wereld-dominee is een dominee die zich verbonden voelde met de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij. Dezen hadden zich georganiseerd in een verbond dat zich genoemd had naar het niet bepaald sociaal-democratische manifest van Frederik van Eeden, Een blijde wereld.
Dit zijn de zogeheten rooie dominees die besproken werden in het tijdschrijft, naar aanleiding waarvan ik dit verhaal geschreven heb. Ik heb altijd de indruk dat speciaal Herman Noordegraaf terugdeinst bij de gedachte aan anarchisten in of naast de Kerk. Aangezien die er waren, zoals ik schets, en hij dit ook wel weet, verbaast mij deze schroom. Rooie dominees zijn maar slappe thee vergeleken met de pittiger drank (excuses voor het beeld dat misverstanden kan oproepen - het zijn vrijwel allen strijdbare geheelonthouders) van de anarchistische predikanten.

Het woord communist was het grootste deel van de negentiende eeuw synoniem met socialist. De eerste christenen (Het volk van de Weg) leefden communistisch (Hand. 2:32), stelden de christen-anarchisten nog om de eeuwwisseling. Later werd communist nog ongeveer synoniem met kropotkiniaans anarchist en pas sinds 1917 werd het moeilijk voor niet-leninisten het woord voor zichzelf te handhaven. Enfin, het is niet de bedoeling dat u Christus gekruisigd als leninist ziet, wilde ik maar zeggen.

De Achtste Domela Nieuwenhuislezing, verneem ik van eindredacteur van De AS Hans Ramaer, gaat over anarchisten in domineesland (dagje uit, zeg dat wel). Het minste dat ik ter begeleiding kan doen is eindelijk dit artikel dotcommuniceren...

Geen opmerkingen: