Binnen Europa behoor je over land te reizen - per trein of per bus. Het kan geloof ik niet eens meer, en in ieder geval is het zeker niet goedkoper, dus vermoedelijk zal ik wel nooit meer per trein naar Lissabon reizen, om een dierbare bestemming te noemen.
In 1982 heb ik Portugal van zuid tot noord bereisd, van Vila Real de Santo-Antonio tot Monção, per trein en bus. 25 aprl heb ik meegemaakt in Viana do Castelo, in wat in de revolutietijd als het reactionaire noorden gold - maar de verschillen waren inmiddels verbleekt: het noorden niet meer reactionair, het zuiden geresigneerd.
De terugreis per trein maakte een verblijf in Parijs onvermijdelijk. Destijds een grote cultuurschok ten opzichte van Portugal. In een Parijse platenzaak vond ik een LP van een duo, geheten Marieke en Bart, die volksliederen uti Frans-Vlaanderen zongen.
Ik heb mij nooit Europeser gevoeld dan op het ogenblik dat ik die plaat draaide, kort na aankomst in Amsterdam. De rinkelende belletjes van het voermanslied Zoete Mariton - en de andere liederen. Vlaamse muziek uit Frankrijk, gekocht op doorreis uit Portugal.
De zogeheten natiestaat is nergens verdraaglijk, dus ook niet in Europa. Zonder diversiteit in taal, cultuur en godsdienst is Europa alleen een project van het kapitaal - een economische machine die zich instelt op het invoeren van proletariaat van buitenaf - eerst zogeheten gastarbeiders, later multiculturele samenleving genoemd en thans een integratieprobleem - en nu de zogeheten kenniswerkers: geplande braindrain van ontwikkelingslanden en diskwalificatie van de voorhanden werkenden in Europa.
Een gehomogeniseerd Europa dat zich beroept op de onlangs uitgevonden joods-christelijke traditie (joods-christelijk! je moet het maar durven bedenken!), op nationale eenheidstaal en een gebrabbelde lingua franca van televisie-Engels - een mislukte versie van de Verenigde Staten van Amerika, die zelf allang hun schone toekomst achter zich hebben. Een nachtmerrie.
Maar of het Europa dat nog een zekere mate van historische authenticiteit heeft stand kan houden? Evenals over het socialisme in Portugal destijds houd ik mijn hart er voor vast - en hoe het daarmee is afgelopen weten we inmiddels. Portugal is Europa geworden, met een maoïst "van toen" aan het hoofd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten