05 december, 2008

Vakantie met de gordijnen dicht


In de lopende serie Een vakantie in zonnig Havens West staat aan de hand van de beschrijving van Kleintje Muurkrant het verloop van de Source-training verhaald op grond van eigen ervaring. De training vraagt focus op en commitment aan jezelf en jezelf alleen, en dan: kan ik de ervaring van iemand anders beschrijven? (Ja, natuurlijk, maar ik doe dit niet).
De training wordt gehouden in een witgepleisterde lege kantoorzaal in Havens West, Amsterdam, en naar ik inmiddels weet in een zeker even verre buitenwijk van Nijmegen (waarschijnlijk hebben de Bossche kameraden daar ervaring mee). Het aantal deelnemenden is ongeveer veertig. Het kan zijn dat je een of meer anderen hiervan kent (ik weet van een hele familie, broers, schoonzussen, vader, moeder en meer die het pond-pondsgewijze tegelijk deden; hoe hun familieleven verder ging weet ik niet). Wellicht ken je (een groot woord) sommigen van de Essence-training die je eerst doorlopen moet hebben.

Bij nadere beschouwing zou ik de werking als een groepsgewijze uitgevoerd verblijf in een isoleercel met ondervraging kunnen typeren. In de zaal en in andere ruimtes is het daglicht buitengesloten. Je moet je horloge afdoen en afgeven (en mobiele telefoons uiteraard) voor het betreden van de ruimte waarin de training wordt gegeven.
Het uitsluiten van het daglicht en de afwezigheid van kloktijd bevordert zeker de concentratie op de oefeningen, maar belangrijk in dit verband is dat het besef van tijdsverloop al snel wegvalt. Je hebt al spoedig geen idee of een oefening een uur duurt of een heel dagdeel. Te beginnen bijvoorbeeld met de grote beginstilte. Ik kon deze vergelijken met het stille gebed van de Pinksterviering in een klooster. Maar Benedictijnen zijn juist bij uitstek mensen van de klok - ze hebben de discipline van de uurwerktijd tenslotte uitgevonden. De stilte duurt een uur, je hebt je horloge om, en je weet waarom en waartoe je de stilte meebeleeft. Bij de allereerste Source-oefening weet je het van begin af aan niet - ik denk dat ik er baat bij had een paar dagen eerder de Pinksterviering meegemaakt te hebben. Ik heb geen idee hoe lang die stilte duurde, alleen dat deze af en toe door loeiharde vervelende popmuziek werd onderbroken.

In die tijd van het jaar is het in Nederland nog volop daglicht als de training begint en het is donker als je buitenstaat. Maar hoe laat sta je buiten en hoeveel tijd heeft ieder proces - per persoon bijvoorbeeld - geduurd? Je kunt het pas bij benadering bedenken als je in de nacht of late avond op weg naar huis bent (of naar je verblijfplaats; voor mij was het een flinke fietstocht naar eigen huis, net lang genoeg om weer een beetje bij de wereld en zijn kloktijd te komen). De kloktijd valt weg. Vaak gedempt kunstlicht alleen geeft geen oriëntatiemogelijkheid. Dit heet de concentratie te bevorderen, maar het is deel van de truc - samen met de loeiharde muziek en de luide stemmen die vaak op je inroepen.

Ravitaillage is afhankelijk van de pauzes die gegeven worden. Je weet vantevoren niet wanneer deze vallen. Mensen die een dieet hebben dat aan de kloktijd gebonden is moeten zich maar aanpassen. Het kan, maar het zou ook fout kunnen gaan (maar je mag iets te eten bij je hebben in de zaal). Wat er meer op inhakt, althans naar mijn ondervinding, is de betrekkelijke uitdroging die erbij te pas komt. Hoezeer dit het geval is merkte ik toen we na afloop van mijn Sourcetrainning naar de Chinees gingen. Er wordt je aangeraden een week geen alcohol te gebruiken na de training. Het lijkt mij een juiste raad en ik heb mij er aan gehouden. Ik heb evenwel bij het eten een stuk of zes cola moeten bestellen - pas bij die gelegenheid merkte ik hoe weinig vocht ik had binnengekregen tijdens de lange uren van de training. De doorbraakachtige ervaringen worden dus door lichamelijke prikkels (of het ontbreken ervan) mede teweeggebracht. Ook effecten als "het sterretje" of "het schokje" (strikt persoonlijk in mijn geval) zullen hiermee in verband staan. Het is een vorm van sensorische deprivatie, de werking van de isoleercel - aanwezig in gevangenissen en concentratiekampen, en in psychiatrische inrichtingen, en zeker in het laatste geval kan men zich ernstig afvragen waartoe dit dient. In feite is het een vorm van marteling. Bij een training als Source kun je dit natuurlijk niet zeggen, al was het maar omdat je vrijwillig deelneemt. En je bent niet alleen - je bent erg samen alleen. Met mensen die je niet of nauwelijks kent en met wie je nogal eens lichamelijk contact hebt in de pauzes of wandelgangen - iets waarbij men de nodige vraagtekens kan zetten, achteraf.

Je kunt wel doen alsof love, peace and good music je streven is maar de buitenwereld is bars en je valt niet zomaar iedereen om de hals verder. Ook je medetrainees zien je aankomen, in je winkel of op kantoor... Ik heb er zelf voor gewaakt nooit de grens van het erotische te overschrijden, hetgeen niet altijd even gemakkelijk is maar wel nodig naar mijn mening. Met het mooie meisje dat zich tegen je aanvlijt heb je geen andere band dan de ervaring van de training. Zou je elkaar zo dicht genaderd zijn als je elkaar op een feestje was tegengekomen, om de standaard hoe-krijg-je-verkering-ervaring maar even te noemen? Het feestje is in dit geval de training, maar daar deed ik het niet voor - sterker nog, de training stond in mijn geval in de eerste plaats ten dienste van mijn Grote Relatie. Je wordt gemaand er niet op te letten, maar er zijn net te veel hetzij labiele hetzij gehaaide mensen bij die in eenmalige of kortstondige affaires belanden die hun leven nu juist overhoop halen in plaats van kwalitatief verbeteren, wat het streven heet te zijn. En terugkijkend weet ik maar een meisje/vrouw te bedenken die mij ook in de echte wereld - waar ik haar vervolgens regelmatig op straat tegenkwam - in de war gebracht zou hebben. Zij merkte dit en stelde de juiste vraag erover, het antwoord beviel haar en dat was dat. We hadden tenslotte allebei Iemand. Dus al met al mag ik zeggen: het is goed afgelopen, en het heeft zelfs Resultaat gehad - en ik begrijp dat ik daarover in mijn handjes mag knijpen.

Geen opmerkingen: