13 december, 2013

Saluut aan Fransje en (de onbekende bestuurder van) lijn 25


Dit moet hem dan maar zijn, of beter, het is hem. Blauwbekkend op de halte staan wachten tot er alsnog een lijn 25 komt aanrijden. Of het mijn verkleumde vinger is die geen contact meer maakt met de camera, of dat zij zelf bevangen is door de kou: de stad-uitgaande tram kan ik niet te pakken krijgen, op de foto staan rails. Ook altijd interessant, maar daar kwam ik niet voor.
Vermoedelijk de laatste kans hem te knippen in actie, op het zo vertrouwde punt, halte Spui. Hier speelt zich (nog maar zelden, vroeger kwam hij regelmatig voor) mijn nachtelijke zonnedans af. Of het komt doordat het de halte voor het Binnengasthuis was waar ik vaak zondag op bezoek ging bij mijn vader (dan stapten we uit lijn 5) weet ik niet. Het kan ook komen door de plotseling onverwachte confrontatie op dit punt met twee "lage blauwen" op lijn 24 en 25, achter elkaar, want vroeger reden ze bijna consequent in convooi, ook wat materiaal betreft, eind 1962 of begin 1963 - dat kon toch helemaal niet? Lijn 25 ging toen nog naar de Rivierenlaan, dat moest later Pres. Kennedylaan worden, een naamswijziging die mij nog steeds tegenstaat. En op het ogenblik van schrijven is het nog een trameindpunt, maar over twee dagen is het voorbij en kan hier met weemoed in plaats van met een licht gevoel van ergernis aan gedacht worden.

"Rivierenlaan" - daar bracht lijn 25 je naar het Mirandabad (dat het zwembad genoemd was naar een mijnheer De Miranda en dus voluit het De Mirandabad moest heten wist je niet). Naar de eind/beginhalte liep een tunnel waar je exclusief doorheen kon lopen om bovenop in het plantsoen in de tram te stappen, dat waren standaard drieassers. Vandaar mijn verbazing over de tweeassers, maar toen ging ik al niet meer met deze tram naar het zwembad. (Er moet een tijd zijn geweest dat het lopend bereikt werd, toen ik nog op de Weesperzijde woonde).

Met lijn 24 is lijn 25 jarenlang een van de drukste lijnen van het Amsterdamse net geweest. De wijken waarheen deze lijnen reden waren nieuw en min of meer voor de betergesitueerden bedoeld. Die reden met de tram naar hun werk, voor de oorlog. Er is al snel voor beiden een versterkingsdienst geweest tot aan het Rembrandtplein, lijnen 24R en 25R. Na de bezetting is er nog een sneldienst geweest ter compensatie van het wegvallen van het Amstelstation als eindpunt van lijn 25, lijn S. Zij zijn beide van voor mijn tijd. Ik heb maar weinig gebruik gemaakt van de lijn verder. Bijna twaalf jaar geleden bracht ik een jonge vrouw, hand in hand lopend, naar de halte op de Nieuwe Vijzelstraat. Zij staat mij bij omdat ik haar vanaf de bioscoop op de Roetersstraat naar deze halte (be)geleidde. Zij was blind, had mijn stem herkend als behorende bij iemand die volgens haar cynisch was, maar vertrouwde mij om zich te laten brengen naar een halte waar de bestuurders van lijn 25 haar kenden, ik hoefde niet voor haar te wachten. Sindsdien denk ik steeds aan haar bij het zien van die halte.

Maar of het voor haar zinvol is geweest, als zij nog woont/woonde in het bedieningsgebied van lijn 25, om deze lijn te nemen (nu ik dit tik bedenk ik dat zij waarschijnlijk zelden op de Nieuwe Vijzelstraat zal zijn ingestapt) is de vraag. Lijn 25 was opgescheept met een onzinnige omleggingsroute de laatste jaren, vanwege de aanleg van de schandalige noord-zuidmetro. Een omlegging die dankzij de al even vermaledijde ovchipkaart wordt doorberekend waardoor de verbinding overbodig kostbaar wordt voor een vervoerswanprestatie. De lijn is van een van de drukste naar de stilste afgezakt en geheel naar de geest van de tijd wordt zij daarom opgeheven.

En dat blijft er dan, een album met herinneringen, en wie tussen Rivierenlaan en Daniël Willinkplein, ach pardon, tussen President Kennedylaan en Victorieplein, wonen en naar "de stad" of "de Albert Cuyp" moeten die lopen maar een eind. Klappertanden op vrijdag 13 december 2013 om die schamele foto te maken.

Als de gefotografeerde tram de kop van de halte bereikt heeft kan ik een gebaar van machteloosheid maken naar de bestuurder, met de handen waarin mijn camera zich nog bevindt. De bestuurder, niet een van de jongste, begrijpt het en heft zijn hand als groet. Een eerste en laatste groet van een bestuurder van lijn 25.



Geen opmerkingen: