27 maart, 2013

De zoveelste slag om het Kopereiland

Cyprus is door het Britse Rijk geannexeerd vanwege de strategische ligging - het (restant van) het Ottomaanse Rijk kon vanaf daar handig onder schot gehouden worden. Als de Britse machthebbers gedroomd hadden van een Griekenland dat nog vrij zou zijn hadden zij het eiland overgedragen. Over de Turkse bevolking op het eiland zou men geen illusies meer gehad hoeven hebben: deze zou net als de Kretenzische moslims/Turken bij een van de etnische zuiveringen van de twintigste eeuw buitengesmeten zijn. Niet mooi of nobel, maar misschien altijd nog beter dan hoe het wel gegaan is.

In 1974 vond de ingreep plaats die Cyprus moest onderbrengen bij de NAVO. Een door het Griekse militaire regiem gesteunde staatsgreep, gevolgd door een invasie door het Turkse leger, en inderdaad: etnische zuivering, alsnog. Het Britse leger, voorzien van twee extraterritoriale bases op het eiland, en verplicht de soevereiniteit van het land te verdedigen, heeft zich afzijdig gehouden. De "zuivering" is niet op godsdienstige gronden gebaseerd, zoals de allermodernste praatjesmakers zullen willen beweren: ook in het "Turkse" deel wonen Arabischtalige maronieten van Libanese achtergrond. Hereniging is voortdurend gesaboteerd van twee kanten, de grootste sabotage was wel de opname van de "Griekse" rompstaat in de Europese Unie. Dit is het punt waar we nu zijn - ik heb elders en misschien ook wel hier al vaker over de geschiedenis van modern Cyprus geschreven en - hoe moeilijk het ook is dit nu toe te geven - Christopher Hitchens heeft er een goed boek over geschreven, in zijn goede tijd dus.

Er wordt gemakkelijk gezegd dat er op "Cyprus" - waarmee dus het "Griekse" deel wordt bedoeld - geen economische activiteit van belang is, behalve dan dubieuze bankzaken. Merkwaardig dat deze bankzaken pas dubieus worden als het uitkomt, als de verstrengeling met de opgeblazen (nu in meer dan een zin) banken van Griekenland duidelijk wordt. Cyprus was een grotendeels agrarisch eiland en dat is het nog steeds - als gezegd wordt dat er geen economische bedrijvigheid is wordt bedoeld dat de landbouw niet voor de export is. En verder?

De naam van het eiland heeft ons het woord koper opgeleverd. Is daar nog iets van over? Er is slechts een mijn in gebruik momenteel, maar elders (zowel in het "Turkse" noorden als in het "Griekse" zuiden wordt gezocht naar koper en goud en dat doet men iet uitliefdadigheid. Koper is een strategische grondstof, goud ook. Bij het nieuws over het eiland waar nu een totale omdraaiing van de rollen zoals deze in de twintigste eeuw waren plaatsvindt wordt dit maar niet vermeld. En het aardgas van wat het continentale plat genoemd wordt, waar plotseling Cyprus, Never-Neverland Palestina (Gaza), Israel en Egypte elkaar raken... Allez, daar klappen we niet van.

Er is gezien de geschiedenis van de afgelopen anderhalve eeuw geen reden te vermoeden dat achter de nieuwste machinaties rond Cyprus geen geopolitieke overwegingen van de metropolen schuilgaan. En blijft het verzet beperkt tot die spontane demonstraties van gisteren 26 maart?

Geen opmerkingen: