28 september, 2009

Notities van een stembureauvoorzitter


Twee meisjes mailden mij met vragen, die zij gezamenlijk als interview zien, over het en "mijn" anarchisme. Het waren volledig-openeinde vragen. Ik vond het een leuke opdracht er antwoord op te geven en tegelijkertijd vraag ik mij af of mijn antwoorden zelfs maar begrijpelijk zijn voor slachtoffers van geëendimensionaliseerd onderwijs. Ik had geen zin te wachten op het antwoord voor wat voor niveau van opleiding het werkstuk bedoeld was. Ik wil de antwoorden wel geheel hier plaatsen, maar dan zou ik wellicht hun werk of beoordeling in de wielen rijden en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Het komt nog wel.

Voor mij is het vanzelfsprekend dat anarchisme socialisme impliceert. Maar moet ik - volstrekt ondialectisch - gaan uitleggen wat socialisme dan wel is? Is dat niet van Agnes Kant? Of, erger nog, Wouter Bos?
In een wereld waarin dagelijks geschreeuwd wordt tegen de marxist en socialist Obama (de schreeuwers bedoelen iets anders, maar de meesten willen politiek-correct blijven) hebben deze woorden iedere verwijzing naar een oorspronkelijke betekenis (hoe vlottend ook) verloren.
De nuancering dat ik degenen die zich beslist geen socialist noemen en wel anarchist, in hun opvattingen respecteer (voorzover deze coherent zijn) is nog een stapje verder.

Dan heb ik in het onderhavige verband niet uitgelegd wat christen-anarchisme is. Ook dit dient dialectisch bekeken te worden maar er is een gemeenschappelijke noemer die ik hier bij benadering aangeef (ik zou nu wat royaler zijn vroeger in de tijd en zeker teruggaan tot Gerrard Winstanley). Maar ja -

Christendom? Is dat niet iets van de paus? Van Jan Peter Balkenende? Van mijnheer Rouvoet (prachtige voornaam, joh!)?

De opmerkelijkste vraag vond ik wat ik eventueel zou moeten laten of veranderen in mijn leven vanwege het anarchisme. De onbedwingbare behoefte mijn vrouw te slaan, maar ja dat mag niet hè als je vindt dat iedereen gelijkgerechtigd is en dat geweld uit den boze is. Grom grom. Bedwing bedwing. Zoiets?
Of, reëel voorbeeld - is het vegetarisme gegrond in anarchisme? Daar ben ik niet zeker van, en het omgekeerde is natuurlijk ook niet waar. Zonder geheel in te stemmen met de zinloze woedeuitvallen van Bookchin kan ik wel zeggen dat anarchisme niets met lifestyle te maken heeft.

O ja, maar er was iets wat je voor "het anarchisme" opzij moest zetten naar het leek. Religie, geloof, godsdienst - de onderscheiding tussen de drie is niet terzake want het mag alle drie niet. Van de officiële-dus-atheïstische anarchisten.
Maar dan - hoe kan anarchisme ooit officieel zijn? Erger nog: ik noem het anarchisme van nature eschatologisch, dus gelovig, in mijn antwoord aan de vraagstelsters. In plaats van eschatologisch had ik ook millennaristisch kunnen schrijven - geen van beide beschrijven het precies, maar dat er geloof in de goedheid van de mens, de mogelijkheid van maatschappelijke vooruitgang en een betere wereld aan te pas komt staat vast. Noem het zoal u het wilt.

Het gevecht tegen God of geloof - Hitchens, Dawkins en de rest illustreren het - is een gevecht tegen een stropop. Ik hoef niet eens met een god of God aan te komen om te stellen dat het anarchisme niet zonder geloof kan. Maar er is een tijd geweest dat ik misschien het stropopgevecht ook voerde. En zo had ik mijn antwoord op deze vraag. Het hoeft niet meer, maar ooit heb ik gedacht dat geloof en anarchisme niet samengingen.

En geloof heeft niets met evolutieleer, paus of CDA te maken, zeg ik er nog maar eens bij.

Geen opmerkingen: