14 juli, 2008

Monastiek christen-anarchisme


Geen tolstojaan maar christen! was de tegenwerping die ruim een eeuw geleden Nederlandse christen-anarchisten tegen de (nog steeds) gangbare etikettering richtten. De term christen-anarchist hanteerden zij wel zonder bezwaar voor zichzelf. In de Verenigde Staten manifesteert zich dezer dagen een stroming die iedere andere aanduiding dan “christen” afwijst, maar die geheel binnen het paradigma van het christen-anarchisme valt. Zodanig zelfs dat ik moet concluderen dat de term moedwillig gemeden wordt: wie onder anderen Jacques Ellul, Peter Maurin en de Jesusradicals citeert moet de term kennen. Het is even slikken ook voor iemand die de stroming nauwlettend en met sympathie volgt – het gaat hier om zogeheten evangelicalen, zich herboren noemende christenen, een genre dat het christendom in de VS nu juist zo’n slechte reputatie bezorgt. Het is moeilijk christen te zijn in de Verenigde Staten, stellen zij zelf vast. En dit wordt dan in verband gebracht met hun acties tegen imperialistische oorlogvoering, discriminatie en doodstraf en andere toestanden die juist bevorderd worden door een zich op het christendom beroepende overheid. Shane Claiborne en Chris Haw wijzen een identificatie met de wereldse politiek af in Jesus for president! (een titel ontleend aan Woody Guthrie). Een aanstekelijk manifest, een soort christen-anarchisme voor herborenen, waarop bekeken vanuit het algemeen standpunt van oudere christen-anarchistische stromingen in het geheel niets valt aan te merken, integendeel. Om met Maurin te spreken: deze gedachten zijn zo oud dat zij nieuw lijken.
Jonathan Wilson-Hartgrove beschrijft in New monasticism een tendens in de VS – het mag juist geen beweging heten – tot communaal leven in de geest van de vroege christenen. Hij plaatst deze tendens in het perspectief van oudere communale stromingen als de (doperse) Bruderhöfe en de Catholic Worker, een geest die ook vaardig is geworden over de herborenen – Claiborne is een prominent voorbeeld van iemand uit zo’n communiteit. Nieuw monnikendom wordt het genoemd, en men mag gerust getrouwd zijn, hoeft geen zwijggelofte af te leggen – het gaat bovenal om het gezamenlijk leven in de geest van de bergrede en het gemeenschappelijk eigendom. Het christen-anarchisme is springlevend, ook al noemt het zich niet zo. Tekenen van hoop uit het hart van het imperium...
- Shane Claiborne & Chris Haw, Jesus for president! – politics for ordinary radicals. Grand Rapids: Zondervan, 2008. 335 p.
- Jonathan Wilson-Hartgrove, New monasticism – what it has to say to today’s church. Grand Rapids: Brazos Press, 2008. 147 p.

Geen opmerkingen: