15 november, 2009

Tot onderlinge steun, Eindhoven


Zelden heeft de Liefste eerder of meer oog voor de dagelijkse propagandaborden dan ik. Nu ziet zij het en vraagt of ik begrijp wat er bedoeld wordt. "Anti witte strepen" is de aanbeveling op de tramhalte. Geen idee. We zijn toevallig op weg naar de drogist, en daar wordt het er niet duidelijker op.
Liefste zoekt dagcrème, ik kijk met haar mee de schappen af. Daar: liftende dagcrème. Met de duim horizontaal langs de uitvalsweg?

Het wordt steeds moeilijker te begrijpen waar die lui het over hebben.
Zij houdt het op wat als nadere aanduiding heeft: SPF8. Nee, geen idee. Toch maar gekocht. Hoewel er ongetwijfeld beesten gebruikt zijn om het samen te stellen, zegt zij nu ik het navraag.

In de hoek worden respectievelijk heren- en damesgeuren aangeprezen. Ben ik nu de enige die in een hiklach uitbarstte toen hij/zij dit voor het eerst als aanprijzing las?




*


De kleding van mijn oma was weer helemaal terug. Wat zij aantrok als zij naar een matinee ging, of naar een beestenspul, of naar een thé dansant.


Mijn ene oma was allang overleden voor mijn geboorte. Van de andere, de enige die in mijn leven "oma" heeft geheten, wist ik zeker dat zij niet naar matinees, thés dansants of beestenspullen was gegaan in haar jonge jaren. In de eerste plaats klonk dit alles verder weg dan de jeugd van mijn oma was geweest. In de tweede plaats klonk het naar een andere stand of klasse, afgezien van de tijd dus - niet naar de dochter van een los havenarbeider respectievelijk een water-en-vuur-verkoopster. En in de derde plaats. zelfs als die barrière er niet geweest was, was zij veel te Hervormd voor dergelijke frivoliteiten - denk ik.

De reclameuiting was een treffend voorbeeld van de voortdurende kapitalistische strijd tegen het eigen geheugen en daarmee tegen de geschiedenis - en daarmee weer tegen de wil zoniet de mogelijkheid het hatelijke heden te transcenderen. Dit alles speelde mee toen ik de advertentie uitknipte en op mijn pasbetrokken studentenkamer aan de muur plakte. Zij riep ook wat sombere gevoelens op - ben ik eindelijk vrij, gaan de meiden er bijlopen als mijn oma. Dit zou nog erg blijken te gaan meevallen. Maar de mechanismen van de kapitalistische propaganda, reclame geheten, had ik in een knipsel bij de hand - een klasse-, geheugen- en tijdloze, voor altijd bedoelde, schijnwereld creëren.

Een kameraad die op bezoek was keek er eens naar en zei afkeurend: "Dit vind ik dus burgerlijke kritiek." Hij liet mij geen kans uit te leggen wat de bedoeling er achter was. Hij zal Dialektik der Aufklärung ook op mijn nachtkastje hebben zien liggen.




*


"Voor zijn hele body",  zei een reclame die ik per ongeluk opving bij het zappen - voordat de afstandsbediening het begaf. Body, uit te spreken als boddie. Lijf, dat klinkt zo - lijfelijk, misschien zelfs wel naar herengeuren of zweet. Lichaam wordt in de gangbare media tegenwoordig gebruikt als eufemisme voor lijk, een woord dat geheel is weggezuiverd uit het spraak- en schrijfgebruik. Een lijk is zo dood. Op den duur is het lichaam ook dood.

Boddie. Kijk, dat is nu omataal. Van één glaasje ben ik al tipsy. Ik word er helemaal crazy van.  Er is dus Engelse kwek die wegslijt. Niet veel, maar wel iets.

Het woord leidt zo af dat het nu pas tot mij doordringt dat er weer eens een geurtje of zeepje werd aanbevolen in een uitdrukkelijk heteroseksuele context. Voor hem, aanbevolen door haar. Voor zijn hele body. Ik heb nooit andere shampoo gebruikt dan "zij", en vice versa, en plotseling wordt er een of andere shampoo "for men" geadverteerd. "Je gebruikt toch ook niet de haarborstel van je vriendin", of hoe was het ook alweer?
Nog steeds kunnen ze het niet laten dat "for men" zo heteroseksueel mogelijk te adverteren. Bang voor het missen van een marktaandeel? Voor dit angstzweet hebben we ook iets.
Pech - als het zo uitkomt gebruik ik wel haar borstel. En van wie de shampoo is is al helemaal de vraag.




*


Bij mijn onafhankelijkheid hoorde ook de onafscheidelijke aanwezigheid van het blauwe blikje op het planchet - dat nooit weer. In die dagen zag ik nog volop (Nederlandse) televisie en dus reclame. Het spul in dat blikje werd "voor het hele gezin" geadverteerd. Voor haar, voor hem, voor de kinders - hond in beeld - die is ook gezinslid natuurlijk - nou ja, behalve dan...

Ik word niet geacht mij dit te herinneren. Het "for men" duikt ook in deze sector op, alsof het zo hoort.
"Je gebruikt toch ook niet de tandenborstel van je vriendin?"
Weer mis.

Geen opmerkingen: