13 juni, 2016

Waar bevond zich Dalrust aan de Amstel?

Karl Marx heeft op 8 september 1872 in zaal Dalrust aan de Amstel een toespraak gehouden voor de Nederlandse afdeling van de Internationale. Of die aanduiding legitiem is, is nog maar de vraag, want officieel had de Nederlandse afdeling de richting van Bakoenin gekozen. Dit was Marx, Engels en Lafargue, ter plaatse aanwezig, wellicht niet eens bekend. Het was het laatste openbare optreden van Marx wiens gezondheid al zwak was. Zijn uitspraak alhier dat in sommige landen, waaronder Nederland, de overgang naar het socialisme vreedzaam kon plaatsvinden, werd pas voor en door de geschiedenis belangwekkend.

Maar waar was zaal Dalrust? Dit artikel bepaalt de plaats tegenover waar nu het Amstelhotel is, het Vage Gebied net buiten of nog net in het centrum (nog vager geworden door de aanleg van de Torontobrug). De lommerrijke naam verwijst naar de toenmalige plaats aan de stadsrand. Het lokaal lag aan een jachthaven bij de Hoge Sluis, waar zich ook de Steenen Molen bevond. Alles is geweken voor de aanleg van de Sarphatistraat, zoals iedereen weet de mooiste straat van Europa, en de Sarphatikade. Hoe het er uit zag? Het fotoarchief van Amsterdam bevat de afgebeelde foto. het is het gebouw rechts van het midden, nog net onder de boom.
Het verhaal gaat dat de kameraden dwars door de stad hebben gelopen, zodat zij wel niet vanaf het Weesperpoortstation gewandeld zullen hebben, want zo ver was dit niet van Dalrust verwijderd. Het zal station Willemspoort zijn geweest, westelijk gelegen van de Willemspoort, nu meestal Haarlemmerpoort genoemd. Inderdaad een hele stadswandeling, later gedekt door de elektrische tramlijn 5 (de naoorlogse oosttak ervan is mijn avatar). Maat in 1872 was zelfs de paardentram er nog niet.

Bron: Ons Amsterdam, naar aanleiding van de nieuwe bundel van Jacques Giele waarover later meer.
Zie ook hier.

Geen opmerkingen: