11 februari, 2014

Het spel van de spanrups

Zhangzi en Huizi kuierden over een brug over de rivier de Hao toen de eerste opmerkte: "Kijk eens hoe de elritsen tussen de stenen doorsnellen. Dat is vissengeluk."
"Jij bent geen vis," zei Huizi, "hoe kun jij nu weten wat vissen gelukkig maakt?"
"En aangezien jij mij niet bent," zei Zhuangzi, "hoe kun jij dan weten dat ik niet weet wat vissen gelukkig maakt?"
"Als ik, die niet jij is, niet kan weten wat jij weet," antwoordde Huizi, "volgt daar niet juist uit dat jij, die geen vis bent, niet kan weten wat vissen gelukkig maakt?"
"Laten we teruggaan naar je oorspronkelijke vraag," zei Zhuangzi. "Jij vroeg mij hoe ik wist wat vissen gelukkig maakt. Het loutere feit dat jij het vroeg toont dat je wist dat ik het wist, zoals ik het wist, van mijn eigen gevoelens op deze brug."

Ongeveer een jaar geleden heb ik kortweg al mijn ongenoegen weergegeven over de gangbare redenering dat alle handelingen van dieren op onbewuste berekening berusten - ik noemde de verzameling voorbeelden ideologemen. De gangbare, paradigmatische, men zou geneigd zijn te zeggen: enig toegestane manier van interpreteren is in alle handelen nut te zien. Bewegen omwille van het bewegen, gewoon uit levenslust, de behoefte aan spelen - die ook net zo goed het met grote vleugelinspanning stilhangen van zweefvliegen kan verklaren (mijn favicon is een zweefvlieg, wat u misschien niet kunt onderscheiden) - het bestaat niet! De etholoog of bioloog ziet alleen maar egoïsme en doelgericht nuttigheidshandelen. Projectie van de kapitalistische eredienst.

David Graeber en Barbara Ehrenreich gaan op dit ideologisch denken in. Aanbevolen leesstof.

Geen opmerkingen: