U heeft het allen natuurlijk al lang gelezen of als film gezien, voor mij was het nieuw (en ik had het net gekocht toen het in de ramsj bleek te zijn beland, een knappe prestatie).
Ik kan u verklappen dat mijn moeder al twee keer gebeld heeft terwijl ik het fotootje geladen heb en de eerste zin geschreven. Ik kan wel iets van Erika Kohut herkennen, maar het water van het geslachtsverschil bijvoorbeeld blijft diep, te diep. Uit dit interview kan geconcludeerd worden dat het boek daadwerkelijk geschreven is als afrekening met de moeder, die de publicatie heeft meegemaakt. Als de moeder lijkt op de romanfiguur Kohut zal zij het zwijgen er toe gedaan hebben.
Enige herkenning, maar er zijn grenzen. Gevoelens kunnen gefnuikt worden maar het verlangen naar de wilde meid ("daar ben ik voor behandeld") blijft. Ik vraag mij af of Van Kooten & De Bie geïnspireerd zijn door de Klavierspielerin. Het hoeft niet.
De roman poneert een machtsprobleem op microniveau, een paradox die ik nooit eerder zelfs maar overdacht heb - een politicologisch probleem op erotisch gebied. Natuurlijk, het waarachtig sadistische antwoord op de smachtende geliefde die gekweld wil worden is: "Dat doe ik lekker niet!" Eigenlijk is het 't enige gepaste antwoord. Wie de wens uit vernederd te worden door de ander en de wens ingewilligd krijgt wordt niet vernederd en - als de ander dit eigenlijk en terecht niet wil doen - is dominant door alsnog vernederd te worden. Als Jelineks vrouwelijke hoofdfiguur krijgt wat zij wil is het natuurlijk niet wat zij wil. Zo sterk kunnen gevoelens nooit afgestorven zijn.
En het is naar macroniveau te vertalen. Machthebbers kunnen in laatste instantie slechts heersen bij de gratie van de vrijwillige onderwerping, en blijkbaar gaat die vrijwilligheid heel ver. Maar het beste letsel is toch steeds het letsel, dat de ander wordt toegebracht als ander, als verdiend en heel erg uitsluitend voor de ander bedoeld te zien. Inderdaad, De Sade is de belangrijkste politieke denker van Nederland.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten