12 april, 2006

Begin van een portrettengalerij

Ooit heb ik voor Christianarchy een portrettengalerij aangekondigd van christen-anarchistische denkers m/v. Sleutelend op Wikipedia kwam ik er achter dat er nog geen lemma over het onderwerp was in het Nederlands (wel in het Engels). Hoe een elementaire aanduiding en een elementaire namenlijst te geven? Voorlopig luidt deze zo:


De kortst mogelijke omschrijving van anarchisme zou kunnen luiden; het streven naar de grootst mogelijke orde met de minst mogelijke dwang. Christen-anarchisten beroepen zich bij dit streven op (elementen van) het christendom, onder verwijzing niet alleen maar wel vaak van passages uit Jesaja en Micha en met beroep op de bergrede. Christen-anarchisten beroepen zich vaak op voorgangers uit de gehele geschiedenis van het christendom. Omdat het eigenlijk pas zinvol is te spreken van anarchisme in verband met de moderne staat kan men dit ook het best met betrekking tot het christen-anarchisme zeggen. De term is geïntroduceerd door de specialist in de gnosis, Eugen Heinrich Schmitt, in verband met Tolstoj.

Een lijstje namen van mensen die de afgelopen twee eeuwen christendom en anarchisme of afwijzing van de staat op enigerlei wijze gecombineerd hebben:
Adin Ballou
Sören Kierkegaard
Lew Tolstoj
Tolstoj was geïnspireerd door de Doechoboren die op hun beurt weer door hem gesteund werden.

Van de Engelse tolstojaanse stroming rond het blad New Order is ongetwijfeld de bekendste schrijver
Ebenezer Howard, de theoreticus van de tuinstad.
In Nederland was het protestantse christen-anarchisme oorspronkelijk georganiseerd in de Internationale Broederschap en rond het blad Vrede. Enkele namen:
Felix Louis Ortt
Lodewijk van Mierop
Louis Adrien Bähler
Margaretha Meijboom

In de Verenigde Staten kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw de Catholic Worker-beweging op. Deze combineert trouw aan de kerkelijke roomse hiërarchie met uitgesproken anarchisme. Enkele namen:
Dorothy Day
Peter Maurin
Amon Hennacy

Verwant: de Ploughshare-beweging onder wie
Daniel Berrigan
Philip Berrigan
Kees Koning

Enkele verschillende losse denkers:
Jacques Ellul
Vernard Eller
Dave Andrews
Paul Virilio

Van de grootste protestantse theoloog van de twintigste eeuw Karl Barth wordt wel gezegd dat zijn politiek-maatschappelijke oriëntatie naar het anarchisme neigde. De ontwikkeling van zijn theologie maakt het echter onmogelijk hem verder in verband te brengen met een van de eerder genoemden.

Geen opmerkingen: