Toen Dennis Bos' Waarachtige volksvrienden verscheen hoopte ik dat dit de poort opende voor nieuwe en vernieuwde aandacht voor de (geschiedenis van de) Nederlandse arbeidersbeweging. Helaas is het hier grotendeels bij gebleven. Kort na dit magnum opus kwam er een biografische schets van A.H. Gerhard uit van de hand van D. Nas, een beetje zuur dat het na Bos' boek verscheen, want het is duidelijk dat Nas niet schatplichtig is aan diens onderzoek.
De schrijver van een biografische schets van Klaas Ris is dat duidelijk wel. Er is nog nooit een losse biografie van deze voorman van de Eerste Internationale in Nederland geschreven (zoals er ook geen was van Gerhard) en Erik Schaap heeft deze nu op zijn naam staan.
Ik vraag mij af of er nog primaire bronnen zijn die niet aangeboord zijn wat betreft Ris. Het valt mij wel op dat Schaap ze in ieder geval niet geraadpleegd heeft, en ook verscheidene "anderhalvegraadsbronnen" zoals ik ze maar zal noemen (Bymholt, Domela Nieuwenhuis) niet vermeldt, evenmin als heel wat tweedegraadsbronnen (Gieles boek over de Internationale, Theo van Tijn en meer). De geest van Dennis Bos waart wel duidelijk rond in deze korte biografie. Klaas Ris is dan geen, of niet alleen, een vastberaden strijder voor recht voor den arbeider, maar ook een heuse kankerpit die meesjoemelt met zijn zelfopgerichte bouwcoöperatie (waar derhalve niets van gekomen is). Wie es eigentlich gewesen, zeker, maar er blijven toch ook vragen ten aanzien van Ris, of ze komen op. En zo hoort het ook eigenlijk.
Ris was van de Oude Beweging zoals zij nog steeds heet, zijn monument in Amsterdam wordt onderhouden door de sociaal-democraten, de biografie komt van een partij die de rode tradities van de Zaankant nog enigszins lijkt te belichamen, ROSA. En eigenlijk was hij anarchist, maar zo te zien eerder gevoelsmatig dan diep doordacht of geschoold.
Voor tien euro kunt u zijn biografie bekomen bij ROSA.
- Erik Schaap, Klaas Ris - nestor van de Nederlandse arbeidersbeweging, Zaandam 2009.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten