09 mei, 2014

De Nederlandse vredesbeweging - een bloedspat op de muur



Een verblijf bij de Nevada Desert Experience is tegelijkertijd rustgevend (zo werkt de woestijn) en inspirerend (zo werkt de woestijn ook, en vooral de bundeling van inzet waar men ter plaatse mee geconfronteerd wordt). Ik ben er zelf twee keer geweest, de liefste een keer meer en eerder en zij kwam er bruisend van energie voor het werken aan een Betere Wereld van terug. Toen ik kameraad Ina Dijstelberge beeld liet zien van de plaats wist zij dat zij er naar toe moest gaan. Zij is gegaan, heeft meegedaan aan de Sacred Peace Walk, de wakes bij de poort van de dronelanceerplaats Creech in Indian Springs, heeft de woestijn beleefd en is vastbesloten teruggekomen om in Nederland actie te voeren tegen de aanschaf van deze onbemande bombardeervliegtuigen op afstandsbediening.

Nog in Nevada had zij uitgezocht waar in Nederland iets "te doen" was over drones. Dat was gisteravond 8 mei in Eindhoven, wij zijn er heengetogen, ik heb verzuimd het aan te kondigen hier en nu moet ik het achteraf nog even doen:

8 mei 2014
“Drones, cyberwar, ethiek en oorlog voeren”
Het symposium zal plaats vinden op 8 mei van 14.00 tot 17.45 uur in Eindhoven. (...) Sprekers zijn Miriam Struyk van Pax Christi en Carl Ceulemans, hoogleraar aan de Koninklijke Militaire School in Brussel, gespecialiseerd in sociale filosofie en militaire ethiek.
Bron.

Eerst de tweede spreker. Deze probeerde de onbemande bombardementsvliegtuigen en "de volgende generatie" (er wordt altijd in termen van leven en levenverwekking gesproken in verband met moordtuig, "de vader van de bom" en dergelijke), de Killer Robots, in te passen in de de theorie van de rechtvaardige oorlog.
Nu is deze oorspronkelijk ontwikkeld door kerkvader Augustinus, die zeker niet als de sympathiekste uit de reeks Namen van de eerste vijf eeuwen christendom naar voren komt. Integendeel, met deze theorie bevestigt hij de zondeval van het christendom, zoals Heering het genoemd heeft. Toch is deze theorie gelanceerd in een tijd waarin de grootste ongelijkheid op het slagveld bestond uit het verschil tussen ruiter en soldaat te voet. Dit is al niet te rechtvaardigen, maar hoe kan men zelfs maar zeggen dat een bepaalde manier van oorlogvoeren "laf" is en andere niet - drones zijn dan "wellicht" als laf aan te merken.

Inderdaad, de bediening van die dingen is kantoorwerk, daar in Indian Springs, men komt aan de knoppen zitten, zorgt voor wat "bugsplat" (doodgeslagen insecten, zie het filmpje) op afstand en gaat naar huis - wordt afgelost voor de volgende ploeg want waar men de bommen ontvangt is het een ander uur van de dag. De bedieners van de joystick hebben geen hekel aan Afghanen, Pakistani's, Jemenieten of Somali's - welnee. Adolf Eichmann had ook geen hekel aan Joden. It's a job and someone's gotta do it. De lafheid is inherent aan de technologische ontwikkeling, en zeker aan technische voorsprong. Voorbij de man-tot-man-gevechten op het slagveld, zoals plastisch beschreven in de Ilias waar men met de ingewanden in de hand over het slagveld rent, is alle oorlogsgeweld laf. Dit ontkennen is meegaan in technologisch fatalisme.

Welnu, dat deed de spreekster, aangekondigd als zijnde van Pax Christi, dan ook. Deze oorspronkelijk roomse organisatie is heel oecumenisch gefuseerd met het Interkerkelijk Vredesberaad, waarboven als een dreigende drone de omineuze naam Mient-Jan Faber hangt. Spreekster zei ook uitdrukkelijk dat "de vredesbeweging niet pacifistisch is". Ach zo. Het fusieproduct heet dan ook Pax voor Vrede wat gebrek aan kennis van het Latijn veronderstelt. En ik kon niet nalaten te zeggen dat het maar goed is dat Christus uit de naam verwijderd is als men toch niet (meer) pacifistisch is.
Zeker, bij "Pax voor vrede" maakt men zich bezorgd over drones, maar Struyk was niet per se tegen gewapende drones - het verzet hiertegen is al te laat. En haar, en waarschijnlijk geldt het voor de gehele organisatie, inzet betreft het deelnemen aan talloze en eindeloze vergaderingen waar Fetzen Papier worden geproduceerd en om Domela te parafraseren: het wapenverbod is getekend, de oorlog kan beginnen.
Verbijsterend.

Het kleine drinkgelag na afloop (het heette tenslotte symposium) bood gelegenheid om aansluitend op mijn bijtende interventie te somberen over de teloorgang van de vredesbeweging in Nederland en het onvermogen "de jongeren" er in te betrekken.
Ik ben niet zo fatalistisch of pessimistisch te denken dat er bij de nieuwe generaties niet velen zijn die zich wel willen inzetten voor vrede. Maar hoe dit kan of zal gebeuren is ongewis. En inspiratie vanuit de "oude" beweging kan hiervoor zeker geen kwaad. In de VS doen jong en oud mee aan de vredesacties.
Een symposium als dat van gisteren is dan allesbehalve inspirerend.

Geen opmerkingen: