29 oktober, 2007

Antropologische observaties uit eigen land


In de buurt van Harlingen zijn een paar dorpjes, die net als Bolsward en Het Bildt, kaholiek zijn. Het is niet de streek lijkt mij, waar het geheel is opgenomen. Is het een film of een serie? Ik weet het toevallig omdat ik een paar meisjes gekend heb die uit die dorpjes kwamen. Slechts een van hen was blond, trouwens. Als echte Friezinnen spraken zij Nederlands met een wat nasaal accent.

Het eerste dat opvalt is dat bijna iedereen blond is, tot en met een geblondeerde en iets te ongeknipte man die nu eenmaal uit het Gooise wereldje komt. De taal die men spreekt is die van de Hilversumse (Bussumse) televisie, er is nergens een Friese bijkleur te ontwaren - laat staan dat men Fries spreekt. Of het Friese moest naast de overdaad aan blond het rustige noordelijke plaatsje zijn waar de auto's even weggehaald waren...

Spanning! Sensatie! Twee schippers krijgen ruzie om niks aan boord van hun melkschuit die op een bootje waar een paartje aan het minnekozen is invaart (ze springen overboord) en de schuit ramt de wal. Daar gaat hun broodwinning. Geloofwaardig. Een windhoos komt op de volstrekt blauwe lucht van het dorp af vanaf zee. Er vliegen wat melkbussen door de lucht.
En dan is het afgelopen. Ik moet de programmagegevens raadplegen om te zien dat het geen doorlopende soap is, maar een speelfilm die ergens vaag "in de jaren vijftig" speelt.
Nou, jonge meisjes zagen er in die tijd echt niet zo sexy uit als in de film, kan ik u verklappen, enerzijds gelukkig anderzijds jammer (ik had al heel vroeg het vermogen verliefd te worden). En korte strakke jarenzestigjurkjes zag je niet, want er waren nog geen jaren zestig in de jaren vijftig. Ik leg het maar even geduldig uit. En een eerlijk werkman liep in een overall, niet in een interlockje. En verder waren ook heren niet gekleed zoals afgebeeld - mannen of heren, maakt niet uit.
Gezien het uur waarop de film werd uitgezonden zullen er geen op en neer bewegende blote billen te zien zijn geweest, al weet je het nooit - Nederlandse speelfilm blijft Nederlandse speelfilm. Maar ik viel er halverwege in.

(Ik vroeg een Italiaanse flatgenoot toen hij thuiskwam van Max Havelaar, een film waarvan hij vond dat hij die gezien moest hebben, "jullie belangrijkste boek", naar de neukscène. "O, er werd even wat gedaan onder een boom, heel kort," vertelde hij. "Daarom ben ik niet meegegaan. Ik heb het boek gelezen, en ik kan je verzekeren: daarin gaat niemand uit de broek." Mijn flatgenoot verbaasd. Ik niet. Nederlandse film. Misschien moeten we dit toch aan Jan Wolkers wijten.)

Degene die zat te kijken was ook geen Nederlander. Ik moest min of meer meekijken. Het schokkendste het laatst. Het was een uitzending van de Katholieke Radio Omroep. Toch had het helemaal niets met katholicisme te maken, en de suggestie op de weerkaart dat het speelde in de (niet zo waterrijke) omgeving van de bovengenoemde Friese dorpjes in het kleigebied klopte ook al niet.
Nou, in de jaren vijftig was de KRO katholiek, dat kan ik u verzekeren. Als gemalen poppenstront, zoals wij hervormden dat noemden. (Nog iets jaren vijftigs wat je nooit meer hoort).

Geen opmerkingen: