14 oktober, 2012

Over Foer's Dieren eten


Peter Singer heeft mij van de gedachte afgeholpen dat het eten van planten op hetzelfde neerkomt als "vlees" eten. Het is een aantal jaren mijn spijtige verweer tegen het vegetarisme geweest: omdat het niet piep of tok zegt en niet gilt van de pijn, mag het dan wel? Bovendien was er het nooit herhaalde onderzoek van een Sowjetgeleerde naar het geheime leven der planten - iedereen van zekere leeftijd kent de titel van de lp van Stevie Wonder - dat planten gelijk leek te stellen aan dieren. Als dit inderdaad zo is dan kun je net zo goed wel dieren eten.

Peter Singer heeft mij overtuigd dat planten bij gebrek aan centraal zenuwstelsel geen pijn kunnen voelen. Nader nadenken leert dat individualiteit voor de meeste planten een betrekkelijk begrip is.
Pro mens pro dier zoals de beroerde, kruiperige titel was van Animal liberation in het Nederlands destijds, overtuigde mij. Ik ben geen consequent vegetariër geworden - voor mijn schoonouders bijvoorbeeld gaat het om iets ongelooflijks, eten zonder "vlees". We laten het maar zo voor de lieve vrede. (Paradoxale zin).

*

Bij Jonathan Safran Foer is er geen ontsnappen aan wat rekkelijkheid ten aanzien van vegetarisme betreft. Meer dan 99% van het dierlijk voedsel op uw bord komt uit de massavernietigingsindustrie die veeteelt of visserij heet dezer dagen. Vermoedelijk gelden deze cijfers speciaal voor de VS en weet Wakker Dier met de bovenstaande video wat het stelt, dat de kiloknaller gemeden dient te worden. Wakker Dier roept niet op tot vegetarisme. Foer eigenlijk ook niet. Het is wel zijn keuze. Hij ziet wel iets in "reformisme" zoals ik het ooit genoemd heb: kleinschaliger veeteelt waarin de individualiteit van de dieren (h)erkend wordt. Nu is het "landbouwhuisdier" een gestandaardiseerde eenheid voor de productie van vlees. De omslag naar het behandelen van andere levende wezens als doden, als "dood materiaal" heeft razendsnel plaatsgevonden - een halve eeuw. Het belooft eigenlijk niet veel goeds.

*

Charles Mann's 1491 wijst er op dat de ziekten die Europeanen als vanzelfsprekend en overkomelijk beschouwen overgesprongen zijn van (landbouw)huisdieren. De bewoners van Amerika, die andere dieren hielden, hadden geen lichamelijk verweer - een eenvoudige verkoudheid kon al dodelijk zijn.
Maar lang niet alle overspringende ziekten zijn zo alledaags als verkoudheid. De "Spaanse griep" die op het einde van de Grote Oorlog meer slachtoffers eiste dan de oorlog zelf was overgesprongen. Zij heet "Spaans" omdat alleen de Spaans(talig)e pers er vrijelijk over kon schrijven in de oorlogsdagen. Een andere truc dan de racistische draai die de Nederlandse media aan de varkensgriep van 2009 gaven door deze "Mexicaanse griep" te gaan noemen. Zij manifesteerde zich voor het eerst bij een strontmeer bij een enorme varkens"verwerkings"fabriek van Smithfield, dankzij NAFTA uitgeweken naar Mexico. In een land waar meer varkens dan mensen wonen moet het opiniemanagement bij voorbaat geen verband leggen tussen varkens en griep - Mexicanen zijn bruin en gebruiken vast geen piemelverfrisser, dus "Mexicaanse griep".

Van die H1N1 zijn we voorshands nog niet af als mensen, waarschuwt Foer - of je het virus nu een misleidende naam geeft of niet.

*


De naam van Peter Singer moet ik wel consequent voluit schrijven nu Foer er op wijst dat Isaac Bashevis Singer een uitgesproken diervriendelijk schrijver is. Nog een naam die ik (in dit verband) niet kende: Wendell Berry.

*

De mensen kijken alleen naar het moment voor de dood. Ik wil dat ze naar het hele leven van het dier kijken. Als ik moest kiezen tussen de wetenschap dat op het moment van mijn dood mijn keel wordt doorgesneden, wat misschien drie minuten duurt, en een leven van zes weken vol pijn, zou ik waarschijnlijk kiezen voor die doorgesneden keel zonder die zes weken.

Een citaat van iemand die als "de laatste pluimveehouder" wordt aangeduid in Dieren eten. Foer beklemtoont ook dat de batterijkip (-kalkoen enz.) geen echte kippen meer zijn, maar levende aanstaande producten, niet in staat om nog rechtop te lopen ("plofkip" heet het nu in het Nederlands) of zich voort te planten.
Consequentie van het vereenzelvigen van levende wezens met geld en dus met winst, het enige dat van belang geacht wordt onder het kapitaal. Deze fundamentele kritiek levert Foer evenwel niet, wat dat betreft is zijn boek een geschikt welkomstgeschenk voor de Partij voor de Dieren (dat was het een tijdje). De Kamerleden van de PvdD zouden zich evenwel het bovengegeven citaat hebben mogen aantrekken bij de volstrekt contraproductieve "discussie" over verdoofd ritueel slachten.

Geen opmerkingen: