Kapitalisme is socialisme voor de rijken, zei een kameraad ooit, onbegrijpende blikken oogstend, maar ik begreep hem wel. En het begrip komt nu boven. Crisis staat voor de deur, en degenen die deze door onverantwoordelijk gedrag hebben uitgelokt zullen er de prijs niet voor betalen.
Wonderljk eigenlijk - jarenlang zijn we verveeld met en ideologisch klaargestoomd voor de Markt en de Terugtredende Overheid, hetgeen in Nederland eindigde met drs. W. Kok (PvdA) in de raad van commissarissen van ongeveer ieder met de staat verbonden verkwanseld zogenaamd bedrijf (inclusief Shell, dat de aardgasbel mag wegpompen).
Vanuit de Verenigde Staten hoor je al een tijd niet meer over de zegeningen van Terugtredende Overheid, nu Halliburton zo duidelijk de zegeningen van de actieve overheid mag ondervinden. De VS leiden zoals altijd de weg. Ik geloof er ook helemaal niets van dat Europa of Nederland niet geraakt zullen worden door de depressie aan de overkant van de oceaan. Net als zo'n tachtig jaar geleden zal het wat later komen, maar komen zal het.
En plotseling is het woord kapitalisme terug in de vertogen. Het mag alleen opduiken als het slecht gaat. Zegening komt van de Markt, ellende van Kapitalisme.
Het woord heeft een bijna vanzelfsprekende maatschappijkritische lading. Het is afgeleid van de aanduiding kapitalist, in de beschouwing van Marx degene die de meerwaarde opstrijkt die tot stand wordt gebracht door de zijn arbeidskracht verkopende proletariër. (Ook degene die het krediet moet voorschieten of in ontvangst nemen voor het constante kapitaal, oftewel gebouwen en machines, trouwens). Het woord kapitalisme komt bij Marx niet voor, de gehele maatschappelijke verhouding heet bij hem Kapital. De term heeft een zeker agitatorisch gehalte, reden waarom hij jarenlang taboe was na een modieuze terugkeer meegemaakt te hebben.
Lees het terugkerende woord bijvorbeeld in een column van iemand met de veelzeggende achternaam Mees.
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten