De weg van het leven is een postuum verschenen verzameling aforismen of opmerkingen, thematisch geordend, van Tolstoj. Het is het laatste grote boek waaraan hji gewerkt heeft. Veel van de thema´s die hij in losse brochures behandeld heeft komen aan de orde. Pas nu, in 2012, is dit laatste boek (geredigeerd) in het Nederlands verschenen.
Een van de merkwaardigste tegenwerpingen die Tolstoj worden voorgehouden is dat zijn benadering van wat hij de christelijke leer noemt zo rationeel is. Als dit een geldig argument zou zijn zou alleen gezegd kunnen worden dat hij als rationalist zich in het geheel niet met het christendom bezig zou hebben hoeven houden. Maar zo is het niet. In feite spat het engagement van bijna iedere bladzijde af en de aforismen zijn te interpreteren als een katechismus van het christen-anarchisme zoals Tolstoj het ontwikkeld heeft. Als inleiding in dit christen-anarchisme aanbevelenswaardig en de vertaler beveelt de uitspraken aan voor deze tijd met de gedenkwaardige woorden: “ja, eigenlijk heeft Tolstoj gelijk”. Ik moet zeggen dat ik Tolstoj als (naar stijl) Wittgenstein-avant-la-lettre beter waardeer dan zijn brochurebetogen. Op de inhoud kom ik nader terug.
- Lev Tolstoj, De weg van het leven. Vertaald door Arthur Langeveld. Utrecht: Bijleveld, 2012. Prijs: 24,50 euro.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten