Waar Tolstoj over klaagt is nog niets vergeleken bij de dagen waarin een onopgemaakt bed, een doorgezaagd lijk op sterk water of een met pindakaas besmeerde vloer voor kunst doorgaan - dit dan weer vele tientallen jaren na DADA. Nog niets? Fiolen van toorn uitgieten over impressionisten, pointillisten, symbolisten, over de Negende van Beethoven, omdat zij niet voldoen aan de eisen van een bekeerling met militair, alcoholisch, rokend, prostituant en vleesetend verleden - ik vind het een oefening in overbodigheid een dergelijk werk te vertalen als bijdrage in een lopend debat over kunst anno 2013 (en verder). Het uitgangspunt is niet per se laakbaar, de onwil of het onvermogen om iets te zien in de kunst die hem niet bevalt, louter en alleen omdat die in de eerste plaats beroepshalve wordt uitgeoefend is onbegrijpelijk. Hij noemt overigens Van Gogh niet en voor bijvoorbeeld Mondriaan is dit alles nog te vroeg.
Echte kunst is alleen mogelijk als er aan een aantal voorwaarden is voldaan. Met zijn levensvisie moet de maker zijn tijd vooruit zijn, zijn gevoelens moeten diep doorleefd zijn, hij moet het verlangen koesteren zijn innerlijk met zijn medemensen te delen en in omstandigheden verkeren die dat mogelijk maken, en tot slot dient hij ook nog eens te beschikken over een gave voor een van de kunsten.(p. 128)
Kunst moet geworteld zijn in religieus bewustzijn.
[Kunst] vormt een essentieel component van ons bewustzijn, omdat zij het rationele overhevelt naar het gevoelsmatige. Het moderne religieuze bewustzijn - dat alle mensen broeders zijn - heeft belang bij de wetenschap, omdat deze in staat is de richting aan te geven die de samenleving uit moet om die idee in de praktijk van alledag dichterbij te brengen; kunst op haar beurt moet het streven naar algehele broederschap vertalen in gevoel.(p. 214)
Ik ben het Russisch nu eenmaal niet machtig dus ik vertrouw er maar op dat woorden als "makkes" en dergelijke in de vertaling adequaat weergeven wat Tolstoj schrijft. Het verbaast mij wel.
- Lev Tolstoi, Wat is kunst? Vertaald door Hans Boland. Met een voorwoord van Arnon Grunberg. Amsterdam: Athenaeum - Polak & Van Gennep, 2013.
1 opmerking:
Werkelijke kunst is m.i. in één woord samen te vatten. Dit woord is veel misbruikt en aan slijtage onderhevig. Werkelijke kunst is het tegenovergestelde van haat. Goede kunst is als een edele waarheid gegoten in een metafoor van menselijk vernuft en expressie. Goede, werkelijke kunst verblijdt het hart en streelt de ziel. Werkelijke kunst openbaart het ware. Een werkelijk kunstenaar kan niemand anders zijn dan een ingewijde in het geheim. Een ingewijde ingewijd in de kunst van het ene ware. Teer als een klein bloempje in de frisse lentezon is zij, het ware. Vertrapt onder de bonkende laarzen van zelfzuchtige domheid.
Ware kunst is als de schoonheid zelve, gegeven door het 'Zelf'.
Zachtzinnige bloeiende waarheid op het veld van de distels van de leugen.
Ware kunst kent de smart. Ware kunst is als een goede dokter. Genezing is haar doel. Schoonheid, wonderbaarlijke mooie beroering roept zij op als remedie voor het lijden.
Een reactie posten