Hopelijk wordt het morgen beter

Voor de Vlaamse televisie was Kerst een gelegenheid de crooner Louis Neefs te herdenken, die vijfentwintig jaar geleden om het leven was gekomen. Met lichte schaamte moest ik soms bekennen Margrietje wel mooi te vinden, maar dit is inmiddels gelegitimeerd nu het oorspronkelijk van de Comedian Harmonists blijkt. Vast wel gehoord in zijn tijd, maar treffend om terug te horen na tientallen jaren - en van toepassing, en hoe, Neefs':

Laat ons een bloem

Dit is een lied voor de mensen die zorgen,
Dat morgen de mensen al dood zullen zijn.
Dit is een lied voor de doden van morgen,
Begraven, gekist in een stenen woestijn.

Refrein:
Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is,
Laat ons een boom en het zicht op de zee.
Vergeet voor een keer hoeveel geld een miljoen is.
De wereld die moet nog een eeuwigheid mee.

Je breekt en je hakt en je boort door de bergen,
Je maakt elke heuvel gelijk met de grond.
De reuzen van nu lijken morgen maar dwergen.
Vooruitgang vernielt wat er gisteren nog stond.

De vis in de zee�n vergiftigd, gestorven.
Het zand op de stranden vervuild door mazout.
En jij door je kankers en chequeboek bedorven,
Je weet zelfs niet meer waar de meeuw heeft gebroed.

En zo zal dan morgen het leven verdwijnen,
Verslagen door staal en gewapend beton.
De maan zal dan koud op je nachtmerrie schijnen.
Geen mens die weet hoe het einde begon.

Uw vluchtverhaal is ongeloofwaardig

Het achtenveertigste uur van Nicolaas Matsier is een roman. De schrijver beklemtoont dit zelf in zijn nawoord. En de innerlijke monologen van de ambtenaren die er in voorkomen hebben allemaal betrekking op het zelfde dossier. Daaruit kun je afleiden dat het geen documentaire is, geen non-fictie (en daarin zou een monologue int�rieur natuurlijk ook niet passen).

De schrijver hoeft zich er niet over uit te laten, daar heb je lezers voor. De roman is door recensenten gemakshalve afgeschilderd als een relaas van de feitelijke onkenbaarheid van de medemens. Als je het zo wilt lezen... Maar het lijkt mij een goedkope uitvlucht. Aan het innerlijke woord zijn steeds ambtenaren - en twee advocaten - die het dossier van iemand uit Soedan doornemen. De man is in Schiphol gestrand zonder papieren, heeft - een andere manier is er niet - asiel aangevraagd en dit wordt in Nederland bijna per definitie geweigerd. Ook in dit geval. De redenerinkjes, de betweterijtjes, het zich beroepen op de regeltjes ex Vreemdelingenwet 2000, de strik die om het hoofd van de vluchteling wordt gedaan - op volkomen wettige manier natuurlijk.
De roman documenteert de glijdende schaal waarop overheidsdienaren zich van begin af aan bevinden: het begint bij het innen van bekeuringen of belastingen, het inspecteren van het onderwijs of de zogenaamde zorg. Hier zijn we in de fase warin direct over iemands leven wordt beschikt, maar natuurlijk geheel conform de wet en de regels. Het eindpunt van de glijdende schaal is het vernietigingskamp. De banaliteit van het kwaad is van begin af aan banaal.

De titel verwijst naar de achtenveertig werkuren die er uitgetrokken mogen worden voor de toelating of afwijzing van iemand die Nederland wil betreden en daarin gehinderd wordt op het vliegveld. De afwijzende beslissing wordt, stelt de schrijver, meestal pas in de laatste minuten van het laatste uur ter hand gesteld in onbegrijpelijk ambtenarenproza in een bij voorbaat al onbegrepen taal. Ook de chute in het verhaal is levensecht, als op verschillende manieren betrokkene bij het grenshospitium kan ik dit verzekeren. Lees het vooral zelf...
- Nicolaas Matsier, Het achtenveertigste uur. Amsterdam: De Bezige Bij. 18,50 euri.

Your own personal Jesus

Er is dezer dagen sprake van zoiets als soloreligiositeit voor mensen die zich soloreligieus noemen.
Nu zal religie - het in schrik of ontzag terugwijken voor het mysterieuze of numineuze, vrijwel altijd een persoonlijke kwestie zijn. Waarschijnlijk wordt met soloreligieus bedoeld: sologodsdienstig. In de letterlijke, eerstgenoemde zin is het dus een tautologisch woord. In de tweede is het een oxymoron of een paradox - een die per definitie niet geldig verklaard kan worden. Tenzij de mystiek als sologodsdienstigheid wordt gezien, in welk geval het begrip overbodig is. "De kerk van de toekomst zal mystiek zijn of zij zal niet zijn." Peter Maurin en Karl Rahner hebben zich in die zin uitgelaten.

Enkele citaten van Jan Oegema, de man die de term klaarblijkelijk gelanceerd heeft, uit - omineus - neoconreservaat Letter en geest in Trouw van dit weekeinde.
- "Zelfs al zou het waar zijn dat Jezus over water heeft gelopen, dan nog is het een oneindig groter mirakel dat wij met onze voeten over deze aarde wandelen." Oegema citeert hiervoor Thich Nhat Hanh. Maar een dergelijke opmerking hoeft heus niet van buiten het christendom te komen. Oegema toont zich een geroepene van een laat uur, heeft zo te zien nog nooit van het modernisme in de protestante theologie gehoord - waarvan het christen-anarchisme de consequentie is. Al kan de vaststelling in het algemeen in de mystieke traditie gesteld worden.

- "En welke rol [Christus] speelt [in het theater van de contemplatie] mag ieder zelf bepalen, de ene Christus (want er zijn er vele) is niet minder dan de andere. Ik kies voor eentje van anarchistische, gnostische snit - maar dat is slechts een persoonlijke keuze die ik niemand ten voorbeeld zal stellen. Want hij mag me in die hoedanigheid dierbaar zijn, hij is me niet heilig. Hij zou het zelfs als een domheid beschouwen als ik me op mijn knie�n zou werpen om tot hem te bidden."
Niet neoconservatief, deze Christus, maar een vrijemarktliberaal - u mag zelf kiezen en u zult iedere dag erover gebeld worden door een werkstudent die u zal voorhouden wat de beste Jezus voor de laagste prijs is. Bidden hoeft bij ons niet. Enzovoort. Ik word niet enthousiast van deze keuze voor een anarchistische Jezus.

Zo te zien houdt Oegema vast aan Christus uit een soort jeugdsentiment. Om dit sentiment te lanceren als een nieuwe gedachte die naar aanhang zoekt terwijl men toch solist is - het is weer eens een van iedere historische kennis losgezongen onderneminkje, passend bij de wereld van 150.000 oplaadbare favoriete nummers of 90 digitale televisiekanalen: leegte die als iets moois en nieuws wordt aangeprezen.
Er zal wellicht reden zijn hier op terug te komen, want doordat Oegema (en de zijnen, wie dat ook zijn) het modernisme weer eens opnieuw uitvindt zijn de raakpunten met het christen-anarchisme nu eenmaal onontkoombaar. Al dan niet helaas.

Mede mogelijk gemaakt

De Westerkerk in Amsterdam is dezer dagen ingepakt met reclame voor het Rijksmuseum, met huizenhoge schilderijen van Rembrandt van Rijn op dundoek. De tentoonstelling wordt mogelijk gemaakt door een geprivatiseerde bank met drs. W. Kok als commissaris. Dat is weer eens iets anders dan subidie van de overheid. Wat de Westerkerk er mee te maken heeft moet men mij niet vragen.

En dan de Mozes-en-Aaronkerk.. in de steigers zo te zien, en steigers moeten tegenwoordig ook gesponsord worden. Een foto van 23 december jongstleden.

Boscobel, 20 december 2005

Op 20 december 15.40u werd Steven Rundel in zijn cel in de isoleercellengevangenis Boscobel, Wisconsin, dood gevonden. Hij had zich naar verluidt opgehangen met een beddelaken. Hij is 41 jaar geworden.

Zijn zuster laat weten dat zij het verhaal niet zo erg gelooft. Haar broer keek erg uit naar het familiebezoek dat hij met Kerstmis zou ontvangen. Wel weet zij dat bewakers hem hadden toegebeten dat het maar de vraag was of hij de kerstdagen zou halen.
De vraag blijft wat "maximale veiligheid" betekent in zo'n gevangenis. Het licht brandt 24 uur per dag en er snorren camera's. Het is nog wel iets anders dan een politiecel in Fairfax, Virginia. Dat totale isolering mensen uiterst depressief kan maken is wel bekend. Het is waarschijnlijk ook de bedoeling. In de jaren zeventig werd het in Duitsland en Nederland isolatiefoltering genoemd. De wereld is sindsdien natuurlijk zoveel beschaafder geworden.

Misschien kan ik binnenkort meer melden over de zaak-Rundel.

Jacob Green

Nog een nummer van Johnny Cash over zelfmoord in de gevangenis:

Jacob Green got busted for possession
next morning early he appeared in court
But he was sent to jail to wait
to be trialed at some later Date
Next morning early, there came a sad report
At the jail they took away his clothes to shame him
and to make sure Jacob Green had no pride left
They cut of all his hair
Today they found him hanging there
afraid to face the day he killed himself

CHORUS:

It happened yesterday, and if you turn your head away
Somewhere in some dirty hole the scene will be rerun
Not only Jacob Green, but many more you've never seen
It could be someone that you love gets done
like Jacob Green got done
It could be someone that you love gets done
like Jacob Green got done

Jacobs father hired a team of lawyers
inspections and long inquiries were held
The sheriff then retired
and the papers said two guards were fired
They put a brand new coat of paint on Jacob's cell
But like a tomb that looks so white and shiny
inside you'll find corruption never seen
And somewhere out there tonight
In a dirty cell without a light
There will be locked up another Jacob Green

CHORUS:
It happened yesterday, and if you turn your head away
Somewhere in some dirty hole the scene will be rerun
Not only Jacob Green, but many more you've never seen
It could be someone that you love gets done
like Jacob Green got done
It could be someone that you love gets done
like Jacob Green got done

Droom zacht

Thank you Lord, saw your sunshine today,
Bless you Lord, got to see my children play,
May not be the right way to pray,
But I want to thank you anyway

Een tekst van Roy Buchanan.
John Peel stelde dat er techno was die met de ziel (with soul) gespeeld werd, en dus geen 'technische' techno was. Ik was nog steeds van plan hem eens te vragen wat hij bedoelde toen het plotseling niet meer kon. Kan instrumentale muziek de ziel raken (soulful zijn, met een verwijzing naar de zang)? Een overbodige vraag als het over klassieke muziek gaat - niemand stelt de vraag naar aanleiding van Johann Sebastian Bach. Het zou ook over populaire muziek of popmuziek geen vraag moeten zijn. Er zijn vooral gradaties.

Zeer veel ziel zit er in Sweet dreams van Roy Buchanan. Het lied van onvervuld en onvervulbaar verlangen wordt door de schrijver, Don Gibson, nogal routineus uitgevoerd. Patsy Cline respectievelijk The Everly Brothers maken er al meer een een uiting van hopeloosheid van. Maar de enkele gitaar van Roy Buchanan maakt het tot een wanhoopskreet - geen katharsis mogelijk, de rest van mijn leven zal ik dromen van het onvervulbare.
Als je dit met een gitaar kunt overbrengen heeft het gitaarspel ziel - spreekt van ziel tot ziel, zoals Dave Godin het omschrijft. De gitaar van Roy Buchanan in Sweet dreams giert door de ziel.

In de zomer van 1975 ging ik zelf door de "donkere nacht van de ziel." Op Caroline zat 's avonds een deejay die zijn eigen naam nog wel eens verhaspelde, maar die zich Phil Mitchell noemde. Om middernacht ging het station in die dagen de lucht uit. Phil Mitchell kondigde het einde van zijn programma en de uitzendingen steeds aan met Sweet dreams van Roy Buchanan. Alleen al de eerste tonen getuigen van een onvoorstelbare hopeloosheid.
Een jaar of tien later sloot ik zelf mijn vrijdagavondprogramma steeds af met dit nummer. Het station, RVZ 95,5, was uit de lucht gehaald in 1987. In die dagen was Roy Buchanan een soort comeback aan het maken. Voorzover je dit kunt zeggen van iemand die nooit de doorbraak naar het grote sukses heeft gemaakt.
14 augustus 1988. Roy heeft ruzie met zijn vrouw, en hij heeft gedronken. Zijn vrouw belt de politie omdat zij zich door hem bedreigd voelt. Smerissen komen naar het huis en nemen Roy Buchanan mee naar de cel wegens "openbare dronkenschap". Vrijwel meteen hangt hij zich op aan zijn t-shirt. Onbegrijpelijk einde van een begenadigd artiest. Tenzij een smeris van Fairfax, Virginia, ooit nog eens iets vertelt moeten we het met dit verhaal doen. De eerste confrontatie met de cel die tot onmiddellijke zelfmoord leidt.

Sample en eventueel laadbare mp3 van Sweet dreams.

De muur

Johnny Cash - de man die de gevangenis van binnen kende, maar nooit lang gezeten heeft. In Man in black alleen al spreekt hij zich uit tegen het gevangenissysteem. Als Kerstgedachte de tekst van The wall.


There's a lot of strange men in cell block ten
But the strangest of them all
Was a friend of mine who spent his time staring at the wall
Staring at the wall

As he stared at that wall so strong and tall
You could hear him softly curse: "Nobody at all
Ever climbed that wall but I'm gonna be the first
Yeah I'm gonna be the first"

The warden walked by and said: "Son don't try
I'd hate to see you fall
For there is no doubt they'll carry you out
If you ever touch that wall
If you ever touch that wall"

Well a year's gone by since he made his try
But I can still recall
How hard he tried and the way he died
But he never made that wall
He never made that wall

There's never been a man ever shook this can
But I know a man who tried
The newspapers called it a jail break plan
But I know it was suicide
I know it was suicide

Rendierfeest

Kerstmis is bij uitstek de tijd om je in te leven in het ren (of was het: de ren) - enfin, het rendier noemen we het nu. Er zijn streken waar men dagelijks aan deze prachtdieren denkt, maar in gematigde laat staan tropische streken wil dit niet zo werken.
Arte had vanwege het rendierenseizoen een documentaire over plaatsen waar deze wilde dieren die toch als huisdier worden gehoed voorkomen, en de mensen die hun leven met de dieren delen.
Op South Georgia blijken twee kuddes rond te lopen, ingevoerd aan het begin van de afgelopen eeuw. Er woont niemand. De Argentijnen hebben het eiland in 1982 bezet maar waren blij toen ze, verslagen, weg konden na maanden klappertanden. Of ze iets wisten te doen met de rendieren vertelt het verhaal helaas niet.
Om de aanspraken van Argentinië� dwars te zitten zijn de onbewoonde eilanden in 1985 tot een aparte Britse kolonie gemaakt zonder band met de Malvinen. Grytviken is een verzameling onbewoonde huizen.
Of - onbewoond, rendieren zijn er in ieder geval, en pinguins, en klapmutsen...
Dezer dagen is het midzomer daar. Neerslag komt er bijna altijd in de vorm van sneeuw.

Burke op het net

De complete tekst van Edmund Burke's Reflections on the revolution in France is op het net na te lezen. Voor wie niet van het scherm te krijgen is. En hier een overweging uit bepaald ultrarechtse hoek zelf nota bene, waarom de zogenaamde neoconservatieven - bij wie de Nederlandse burkeanen horen - zich beslist niet op Burke mogen beroepen.

Jeannette Noelhuis op zwart zaad

De bodem van de kas van het Jeannette Noelhuis is in zicht. De verhuizing heeft nogal wat gekost en giften hadden betrekking op de verhuiskosten dit jaar, waardoor het dagelijkse reilen en zeilen in het gedrang komt.


Giro 2725828
Jeannette Noelhuis
1100 AP Amsterdam
Gezegende Kerst!

Vijftien miljard jaar terugkijken

De laatste sterrekundige bijdrage van de dag/de week/het jaar: begin november was er enige ophef over de ontdekking van de eerste sterren, die op zo'n driehonderd miljoen jaar afstand van Het Begin staan. Op de afbeelding is het de gele straling op de onderste foto. Geen spectaculair gezicht, alleen een spectaculair idee. En dan nog - driehonderd miljoen lichtjaar van het Begin verwijderd... Dit ziet men als een foto van Het Begin, zo ongeveer.

Rode dwerg

Voordat het reacties gaat regenen als een meteorieteninslag: het antwoord op de net gestelde vraag - ja, rode dwergen bestaan. Het is een aanduiding voor sterren die vijftig keer zo zwak zijn als de zon. De dichtstbijzijnde ster ten opzichte van onze zon, Proxima Centauri - met Alpha Centauri samen met het blote oog waarneembaar -, is een rode dwerg.

Sirius B

De ijsdwerg dient niet verward te worden met de witte dwerg. Deze wordt eerst een rode reus, alvorens de levenscyclus als ster te eindigen. Het laatste stadium is dat van de zwarte dwerg, maar deze is nog nooit waargenomen, omdat het afkoelingsproces van de witte dwerg tientallen miljarden jaren in beslag neemt, hetgeen voorbij de waarnemingshorizon ligt. Het heelal wordt immers pas op vijftien miljard jaar geschat.
Po�zie in de sterrenkunde - nog steeds. Ik begin te begrijpen waarom Albert Helman zijn Kleine kosmologie ongeveer op rijm geschreven heeft.
Of er naast rode reuzen ook rode dwergen bestaan, anders dan in ruimtevaartsitcomvorm, is een volgende vraag.

IJsdwerg 2004 XR190

Aan de rand van het planetenstelsel waar de Aarde deel van uitmaakt bevindt zich - verneem ik - de Kuipergordel die gevormd wordt door werelden van ijs. Dit is een onlangs ontdekte, in juli zijn er drie waargenomen. 2004 XR190, de roepnaam ga ik niet herhalen - overblijfselen van het buitenste, koudste deel van het oermateriaal waruit ons zonnestelsel is ontstaan. De ontdekking van deze ijsdwerg - zo heet zo'n ijswereld - is dinsdag bekendgemaakt.

Boas festas para todos e todas

Een makker op een zekere forumlijst stuurde mij (en anderen) dit stukje Wycliffe-bijbel met verwijzing naar de Onnozele Kindekens. Een verhaal dat uiteraard niet als fraeye historie ende al waer gezien kan worden, maar dat is niet van belang.
De Wycliffe-bijbel staat integraal op het net.
Wat mij trof is de overeenkomst tussen het 13e-eeuwse Engels, dat hiermee geschreven taal wordt, en het Fries en het Nederlands. De grote versmelting van Normandisch-Frans en Germaans Engels die deze taal heeft gemaakt tot wat zij nu is moest nog plaatsvinden zo te zien.
Onnozele Kindekens worden dezer dagen opgejaagd in diverse Afrikaanse landen en in Irak natuurlijk.
Matth. 2:1-23:

2:1 Therfor whanne Jhesus was borun in Bethleem of Juda, in the daies of king Eroude, lo! astromyenes camen fro the eest to Jerusalem,

2:2 and seiden, Where is he, that is borun king of Jewis? for we han seyn his sterre in the eest, and we comen to worschipe him.

2:3 But king Eroude herde, and was trublid, and al Jerusalem with hym.

2:4 And he gaderide to gidre alle the prynces of prestis, and scribis of the puple, and enqueride of hem, where Crist shulde be borun.

2:5 And thei seiden to hym, In Bethleem of Juda; for so it is writun bi a profete,

2:6 And thou, Bethleem, the lond of Juda, art not the leest among the prynces of Juda; for of thee a duyk schal go out, that schal gouerne my puple of Israel.

2:7 Thanne Eroude clepide pryueli the astromyens, and lernyde bisili of hem the tyme of the sterre that apperide to hem.

2:8 And he sente hem in to Bethleem, and seide, Go ye, and axe ye bisili of the child, and whanne yee han foundun, telle ye it to me, that Y also come, and worschipe hym.

2:9 And whanne thei hadden herd the kyng, thei wenten forth. And lo! the sterre, that thei siyen in the eest, wente bifore hem, til it cam, and stood aboue, where the child was.

2:10 And thei siyen the sterre, and ioyeden with a ful greet ioye.

2:11 And thei entriden in to the hous, and founden the child with Marie, his modir; and thei felden doun, and worschipiden him. And whanne thei hadden openyd her tresouris, thei offryden to hym yiftis, gold, encense, and myrre.

2:12 And whanne thei hadden take an aunswere in sleep, that thei schulden not turne ayen to Eroude, thei turneden ayen bi anothir weie in to her cuntrey.

2:13 And whanne thei weren goon, lo! the aungel of the Lord apperide to Joseph in sleep, and seide, Rise vp, and take the child and his modir, and fle in to Egipt, and be thou there, til that I seie to thee; for it is to come, that Eroude seke the child, to destrie hym.

2:14 And Joseph roos, and took the child and his modir bi nyyt, and wente in to Egipt,

2:15 and he was there to the deeth of Eroude; that it schulde be fulfillid, that was seid of the Lord bi the profete, seiynge, Fro Egipt Y haue clepid my sone.

2:16 Thanne Eroude seynge that he was disseyued of the astromyens, was ful wrooth; and he sente, and slowe alle the children, that weren in Bethleem, and in alle the coostis therof, fro two yeer age and with inne, aftir the tyme that he had enquerid of the astromyens.

2:17 Thanne `it was fulfillid, that was seid bi Jeremye, the profete,

2:18 seiynge, A vois was herd an hiy, wepynge and moche weilyng, Rachel biwepynge hir sones, and she wolde not be coumfortid, for thei ben noyt.

2:19 But whanne Eroude was deed, loo! the aungel of the Lord apperide to Joseph in sleep in Egipt,

2:20 and seide, Ryse vp, and take the child and his modir, and go in to the lond of Israel; for thei that souyten the lijf of the chijld ben deed.

2:21 Joseph roos, and took the child and his modir, and cam in to the loond of Israel.

2:22 And he herde that Archilaus regnede in Judee for Eroude, his fadir, and dredde to go thidir. And he was warned in sleep, and wente in to the parties of Galilee;

2:23 and cam, and dwelte in a citee, that ys clepid Nazareth, that it shulde be fulfillid, that was seid bi profetis, For he shal be clepid a Nazarey.

Zomaar een nieuwtje

De oorsponkelijke moeder- of vadersite van dit blogspot heeft een nieuw adres:
christianarchy.org.

Notities over Intelligent Ontwerp

I.



Intelligent ontwerp - toen ik de uitdrukking voor het eerst hoorde, in het onvermijdelijke Engels uiteraard, was ik nog zo naief te denken dat er een idee achter zat van de zich ontvouwende Al-Intelligentie, in de zin van Ortts pneumat-energetisch monisme. Ortt baseert zijn filosofisch-theologisch stelsel sterk op de ideeën van de christen-anarchistische bioloog Hans Driesch en zijn aristotelische gedachte van entelechie: cellen, groepen cellen, organen, lichamen en zo opklimmend tot de hele ordening van het universum hebben een doel in zich. Het doel is: te worden wat het zal worden.

Van de celgroepen die uitgroeien tot bijvoorbeeld een arm is dit de entelechie. Voorbij het gehele lichaam van plant of dier, of zelfs een hemellichaam schiet ons voorstellingsvermogen tekort. We kunnen niet eens verwachten ooit te zullen ontdekken of er meer universa zijn met dezelfde of andere entelechie, of - speels ontwerp - zonder entelechie. Sterker nog - wij kunnen niet eens stellen of het universum waarin wij ons bevinden - of beter: het waarneembare universum - inderdaad eindig is. Het onwaarneembare universum (dat eigenlijk geen lidwoord verdraagt, maar men moet toch kunnen schrijven) kan oneindig zijn. Of niet bestaan - wat in filosofisch-theologisch opzicht eigenlijk op hetzelfde neerkomt.

Dat de woorden entelechie en intelligentie een beetje op elkaar lijken is een ongelukkig toeval. Ordening veronderstelt intelligentie, een plan (Ortt gebruikt in zulke gevallen hoofdletters die het feitelijke mysterie onderstrepen: een Plan). Een plan in de zin van een ontwerp - in andere betekenissen kunnen wij dit mysterie alleen met onze eigen intelligentie benaderen, maar nooit doorgronden.

II.



David Attenborough liet onlangs in Life in the undergrowth zien hoe mieren rupsen van blauwtjes hun nest indragen en er voor zorgen alsof het het eigen broedsel van de mierenkoningin was. Dit kan men nog symbiose en desnoods wederkerig hulpbetoon noemen: de rupsen scheiden een stof af die de mieren waarderen. Het wordt ingewikkelder als er een sluipwesp wordt opgevoerd die parasiteert op de zelf parasiterende rupsen. De wesp is ingesteld op het ontdekken van een mierennest waarin zich de gewenste rupsen bevinden, glipt het nest in en legt met de grote boor die sluipwespen eigen is eieren in de rups. Deze wordt van binnenuit opgegeten. In plaats van een blauwtje komt er na de verpopping een nieuwe sluipwesp, die dus indirect onderhouden is door de mieren.
De entelechie van alle betrokkenen kan ik begrijpen. Er zit ook een ordening, een Plan achter. Hoe men zich dit kan voorstellen zonder de gedachte van wording, evolutie, is mij een raadsel. "Op de zoveelste dag vergat God niet ook mieren te scheppen die rupsen te gast hebben die op hun beurt weer worden leeggegeten door de larve van een sluipwesp." Dit is een blasfemische gedachte.
Mensen die met de bijbel wapperen en erbij zeggen dat dit van kaft tot kaft Gods woord is staan nooit stil bij de ontluisterende consequenties van hun redenerinkje. Hun menselijke, al te menselijke God had het wel erg druk op zo'n dag. Enerzijds moet je volhouden dat een dag voor God heel anders is dan voor een mens, anderzijds staat het er toch: het werd avond, de vierde dag. Het mysterie kan beperkt blijven tot het punt dat de dag pas geschapen wordt op de derde dag.
Waarom zelfs aandacht besteden aan dergelijke pathologische gedachtenbouwsels? Omdat Intelligent Ontwerp uitgaat van een Ontwerper - anthropomorf, al zullen de adepten het precies omgekeerd beweren - die er eens voor is gaan zitten om ook niet het samenspel van mier, rups en sluipwesp te vergeten.
Dit spot niet alleen met intelligentie, het spot met geloof en het zou ook met godsdienst moeten spotten.

III.



Er is een verschil tussen de intelligentie (het ordenend vermogen) die ten grondslag ligt aan de entelechie (het doel-in-zich-hebben) en de intelligentie van de entelechische eenheid. Misschien gebruikte Ortt die loodzware hoofdletters om dit onderscheid tot uitdrukking te brengen. Het eencellige pantoffeldiertje heeft een ordenend vermogen: met een enkele cel is het in staat warm van koud te onderscheiden, zuur van zout en zo verder, en daar zijn/haar gedrag op instellen (het diertje plant zich ongeslachtelijk voort). Dit kunnen wij intelligent gedrag noemen - gedrag veronderstelt trouwens al intelligentie.
Wetenschapsfundamentalisten - die in hun anthropocentrisme veel gemeen hebben met godsdienstige fundamentalisten - zullen hiertegen inbrengen dat men het pantoffeldiertje geen intelligentie mag toedichten. Het lijkt mij dat deze tegenwerping uitgaat van de a priori veronderstelling dat alleen de mens intelligent is. Dit zal dan ook wel weer met een hoofdletter geschreven moeten worden.
Reageren op een omgeving op een wijze die ervaring of begrip vertoont kan ik niet anders dan intelligentie noemen. Het pantoffeldiertje heeft met die ene cel intelligentie. We staan hier in feite voor een mysterie dat in zekere zin verwant is aan het mysterie van een eventuele Al-Intelligentie.
Het is de vraag of het pantoffeldiertje zich staande zou hebben kunnen houden zonder deze entelechische intelligentie van begin af aan gehad te hebben. Een evolutionair proces waarbij alleen de onderscheidende - dus intelligente - pantoffeldiertjes - op den duur in leven zijn gebleven is denkbaar, maar moeilijk voorstelbaar. De evolutionaire sprong die van levenloos materiaal het eerste eencellige dier heeft gemaakt moet dit dier deze intelligentie van begin af aan hebben meegegeven.
Het pantoffeldiertje leeft van bacteriën. Op dit niveau is natuurlijk wel entelechie maar het is moeilijk om van intelligentie te spreken - tot aan de grootste of "hoogste" vertegenwoordgers van de plantenwereld is de bij voortbeweging behorende intelligentie niet te ontwaren. Kan men in het algemeen van gedrag bij planten spreken?

IV.



Het merkwaardige van deze evolutieloochenaren is dat zij moeiteloos gebruik maken van de kennis van evolutionairen. Ze zullen geen ogenblik overwegen dat de fossiele brandstoffen van hun autootje helemaal geen fossiele brandstoffen kunnen zijn. Of ze zullen het glashard ontkennen. Hoe zij het voor zichzelf kunnen verantwoorden dat met het blote oog hemellichamen zijn te ontwaren die in afstand verder van de aarde verwijderd zijn dan er "tijd" kan zijn in hun wereldbeeldje, een raadsel. Omdat deze spotters met iedere redelijheid nogal domineren in de Verenigde Staten vraag ik mij af hoe dit land nog als wereldrijk stand kan houden. Misschien alleen nog door wetenschapsmensen te laten immigreren die wel aan wetenschap hebben mogen doen?
"Intelligent ontwerp" blijkt in het geheel niet om eerlijke verwondering of bewondering van het universum - de schepping, zo men wil - te gaan. Het is een nieuw truukje om een insluipsel in de biologie te introduceren, dat spot met het menselijk denkvermogen. Maar in de hoek waar het Intelligent Ontwerp vandaan komt spot men nu eenmaal graag.

V.



Voorlopige summa.
Intelligent Ontwerp is alleen al verdacht omdat het een pleonasme is. Een ontwerp veronderstelt altijd intelligentie.
Ligt er een ontwerp ten grondslag aan het universum? Dit is een anthropocentrische redenering. Ligt er intelligentie aan ten grondslag? Mogelijk - maar alles wat men daarover zegt van begin af aan ook als anthropocentrische redenering afgedaan worden. Om de afstand te houden en het mysterie te beklemtonen kunnen we het met die verheven hoofdletter schrijven, Intelligentie. En deze kan men ook God noemen.
Maar waarover men niet kan spreken moet men zwijgen.

Mislukkeling op sterfbed

Aansluitend bij wat ik over Sieg Verheij schreef: nog niet zo lang geleden vernam ik dat Thatcher bij haar inaugurele toespraak als premier het gebed van St. Franciscus declameerde. Wat moest je daarvan denken? Sieg: "Zij had het niet over zichzelf. Zij was geen vredestichter."
Nu verneem ik weer een ander citaat van haar (via George Monbiot): "Iedereen boven de 26 die in een bus zit kan zichzelf als een mislukkeling zien." Deze mevrouw was minister-president van het (toen) derde industrieland ter wereld.
Uit kringen uit haar omgeving - wat kan een mens een groot netwerk hebben - verneem ik dat ze ernstig ziek is en dat het snel afgelopen kan zijn. Er zijn nogal wat mensen in Engeland, Schotland en Wales die haar zoveel te wijten hebben (over andere landen zwijgen we maar) dat het hun moeilijk zal vallen menselijk te reageren ten aanzien van dit onmens. Toch is ook wie wij een onmens noemen een mens.

Denken aan Thatcher relativeert weer Blair en Bush. Het is al zolang mis.

Kleine gedachtenis van Sigismund Verheij OFM

Of hij bij de laatste wake bij het grenshospitium aan de Wenckebachweg is geweest weet ik niet eens meer - ik meen van wel. Hij had aangekondigd dat hij zou stoppen met het bezoeken van mensen in de grensgevangenis nu deze ging sluiten en gedeeltelijk verhuisd werd. Hij zou ook met de wakes stoppen, want die verhuisden ook. Het leek een "natuurlijke" beslissing wat kalmer aan te gaan doen, voor een man van achter in de zeventig.
Pas daarna vernamen wij dat hij ongeneeslijk ziek was. En zondag 18 december is hij overleden.

Toen ik kennismaakte met de - voor mijn gevoel op dat ogenblik - katholiekgetinte kringen van vredeswakes, zwaai- en gebedswakes en bezoeken heb ik hem gezegd dat ik anarchist was. Hij lachte op zijn speciale manier en antwoordde: "Maar dat zijn we toch allemaal."
Een man die grote woorden schuwde en tegelijk ook op zijn 77ste even trillend verontwaardigd was over onrecht als iemand van 17 zou zijn. En hij was er vrijwel altijd. Hoe Sieg te typeren? Laat ik het zo zeggen: christen zijn is geen gegeven, geen identiteit. Het is een streven. Eigenlijk kun je alleen maar voortdurend christen worden. Sieg was op weg christen te worden.

Wat mij trof was zijn regelmatig geuite oproep bij de wakes te bidden voor degenen die verantwoordelijk zijn voor dit beleid. Hiermee is misschien wel alles samengevat. Requiescat in pace.

(Illustratie: omslag van een bronnenuitgave mede verzorgd door Sieg Verheij)

Gemengd nieuws uit New Orleans

Er zijn hele wijken in New Orleans waar de huizen geen elektricteit hebben, waar nog geen begin van herstel aan huizen en infrastructuur te bespeuren is - waar alleen maar de nationale garde patrouilleert.
Maar de tram rijdt weer! New Orleans is de tweede stad ter wereld met een tramnet - anno 1835 - (in de eerste, New York, rijdt geen tram meer). De nieuwe wagens zijn alle buiten dienst door schade, er wordt nu gereden met materiaal uit de jaren twintig. In de VS rijden zulke trams gewoon door de straten van grote steden."If it ain't broken, don't fix it".

Van ziel tot ziel

Afgelopen zaterdag heb ik mijn best gedaan om vooruit te lopen op een "sixtiesparty", die zowel dansbaar als psychedelisch zou worden. Ik ben na mijn eigen draaibeurt weggegaan dus ik weet niet hoe hieraan invulling is gegeven. En eerlijk gezegd kan ik mij er ook niets bij voorstellen - tenzij het op het stramien van de Electric Prunes of de Creation zou doorgaan. "Dat zal wel niet, jij draait nogal stoer, dat zullen zij niet doen," werd mij gezegd. Ik hoop het nog te vernemen. Stoer - wonderlijke aanduiding.

Muzikaal gesproken heb ik de sixties vanaf de eerste dagen van Radio Caroline en Atlanta bewust meegemaakt. En het valt mij veertig jaar later moeilijk er nog een mythe aan te verbinden.
Twintig jaar geleden was voor RVZ het kiezen van "sixties" voor de eerste openbare feestavond een wonderlijk schot in de roos: blijkbaar was de tijd er rijp voor, wonderlijk genoeg. Het was de gouden tijd van de Amsterdamse vrije radio met de eenheidsfrequente 95,5. En wat was het paradigma? Als het maar van 1960 t/m 1969 was... Ik moet mij als het ware nog steeds knijpen bij de gedachte een volle zaal te zien dansen op So much in love van The Mighty Avengers.

Het is raar, maar die naïviteit was misschien al een paar jaar later weg. Een soulavond was een soulavond - ook al was alle muziek uit de jaren zestig. En op een soulavond passen geen Mighty Avengers.
Paradigmata en trends veranderen. En inmiddels weet ik wel dat "witte" muziek in een soulpakket te verwerken is. Maar "sixties"? Het begrip klinkt geheel opgebleekt - alsof er met terugwerkende kracht een apartheidssysteem is ingevoerd. "Sixties" is wit. Dit was twintig jaar geleden niet zo. Ik vind de set van 17 december ook hybridisch. Alsof het niet meer zomaar te verenigen is.

Het komt misschien ook doordat ik de zwarte muziek uit de jaren zestig nu als volwassener ervaar dan de witte. Er is een tijd geweest, in de jaren zestig zelf, dat ik dit ook vond, maar het gevoel of het besef is een tijd weggeweest. Ook toen ik lid was van RVZ's Soul Squad zag ik dit niet zo. Maar dit is ook alweer bijna twintig jaar geleden. Ik ben de relatieve volwassenheid van de zwarte muziek uit het oog verloren toen zij in plaats van als R&B als soul werd aangeduid. Soul was mij tenslotte te populair, zeker met het succes van Aretha Franklin die ongeveer iedere maand een single uit had. Queen of soul - het woord stond mij tegen. Misschien vind ik het nog zo. Maar sinds ik de verklaring van het woord van de hand van Dave Godin heb vernomen - muziek die van ziel tot ziel spreekt - heb ik het oude bezwaar laten vallen.

In de zwarte muziek van de Verenigde Staten is met terugwerkende kracht de mislukte emancipatiestrijd van de zwarte bevolking gaan zitten. De etnische zuivering van New Orleans na de orkaan; de uitroeiingsoorlog tegen de Black Panthers; het huisvestingsproject van het gevangeniswezen; de werkloosheid en de oorlogszones van de gedesindustrialiseerde steden - met terugwerkende kracht klinken zij door. En de kennelijke onmogelijkheid van een blijvende liefdesband. Iemand zei tegen mij dat Open the door to your heart van Darrell Banks zo'n optimistisch nummer is. Merkwaardigerwijs hoor ik er juist de vergeefsheid van het verzoek in doorklinken, de weemoed van de voorspelbare mislukking. Geen nummer om wild op te dansen. Toch doen mensen dit.
Het opmerkelijk treurige einde van Darrell Banks komt er nog bij - maar veel maakt het niet uit voor wat ik ervaar. Bovendien is mijn mening over het nummer niet veranderd in bijna veertig jaar.
Enfin - wordt vervolgd.

Afrikanen en Amerikanen

Noord-Atlantische Verdragsorganisatie... de naam moest al tientallen jaren afgekort worden, want voluit uitspreken zou maar vragen oproepen: wat doet Itali�, Griekenland, Turkije in dit gezelschap? Het is nu nog drukker met landen die niet aan de Noordelijke Atlantische Oceaan liggen in deze club. Die alweer een tijdje een zelfverklaarde opbouw- of vredestaak hebben in Afghanistan, dat - Elsschot ten spijt - aan geen enkele zee ligt...

Zo hoor je dezer dagen over Afrikanen die in Marokko stranden en daar maar blijven omdat de oversteek naar Europa niet lukt. In welk werelddeel ligt Marokko dan?
Maar we kenden 'm al: de oorlog van de dominante "Arabische" moslims tegen de Afrikanen in Soedan. Het grootste land van het werelddeel Afrika, maar blijkbaar zijn veel inwoners helemaal geen Afrikaan.

En Michael Moore wordt nog wel eens anti-Amerikaans genoemd. Waarom emigreert hij dan niet, als hij zo'n hekel heeft aan zin omgeving? Ik merk het niet aan zijn films of boeken. En het wordt gezegd over de president van Venezuela: hij is anti-Amerikaans. Van de gedoodverfde winnaar van de verkiezingen in Bolivia wordt het ook gezegd: anti-Amerikaans. In welk werelddeel liggen Venezuela en Bolivia dan toch?
"Je begrijpt heus wel wat ik bedoel." Ja, maar jij bedoelt wat ik niet begrijp.

Heeft u het zelf gezien?

Bush heeft een mediaoffensief geopend, lijkt het wel - hij doet het zeer slecht in de peilingen, en het kan best zijn dat zijn achterban met de bekende simpelmans-leugenpraatjes in het gareel te krijgen is. Hij heeft toegegeven dat de ongevraagde oorlog en bezetting zeker aan dertigduizend Irakezen het leven heeft gekost, vijftien keer zo veel als aan militairen van de zogenaamde coalitie. Het is niet zo hoog als de schatting van The Lancet, maar pingelen met duizenden doet Bush in ieder geval niet. En misschien biedt de stembus een goede smoes om er mee op te houden. Maar die achterban...

Ik kom nog even terug op het jurytribunaal van Newsnight van een paar dagen geleden. Een van de getuigen à charge was Dahr Jumail, die de gruwelijkste foto's van slachtoffers van bombardementen en schietpartijen van de zogenaamde coalitie heeft gemaakt. Neocongespuis kan insinueren over zijn naam, maar hij is een VS-burger, nog wel uit Alaska.
De verdediger van de Coalitie vroeg of Jumail die bombardementen of schietpartijen zelf gezien had. Nee, dat had hij niet. Dus het is van horen zeggen? De insinuatie was duidelijk: de zogenaamde opstandelingen hebben zelf maar flink wat bewoners van Falloedja om zeep geholpen.

De goedpraters van het koloniale avontuur hebben nooit een bevestiging nodig dat Saddam Hoessein persoonlijk gemarteld heeft, of gifgas heeft gegooid op Halabdja. Dat heeft hij namelijk niet persoonlijk gedaan, nee. En de zogenaamde coalitie vond het tot voor zeer kort geleden allang best dat hij het liet doen.
George W. Bush heeft ongetwijfeld noit persoonlijk een mens gedood - zelfs niet toen hij dronken achter het stuur zat. Iets dergelijks geldt voor Blair en Balkenende. Zo lust ik er nog een paar. Hitler was vegetariër en heeft ongetwijfeld persoonlijk ook geen mens een haar gekrenkt.
Maar volgens de normen van de Neurenberger processen horen Bush, Blair, John Howard, Aznar en Balkenende aan de galg te bungelen. Ik wil niet dat dit gebeurt, ik stel alleen vast dat dit zou horen te gebeuren volgens de normen die de heren zelf zeggen te vertegenwoordigen.

(Voor het filmpje waarop Jumail spreekt moet u naar Truthout [Engels woord]).

Wenen bij Babylons stromen

En het gaat maar door... Gisteren werd in Newsnight een soort jurytribunaal gehouden over "de bondgenoten" - Groot-Brittannië� als de medeplichtige van de Verenigde Staten, die ook altijd graag even vermelden dat er ook wat soldaten uit de Oekra�ne hebben meegedaan bij de bezetting van Irak. Alle smoezen om dit land te overvallen worden bijgesteld, en er moet beklemtoond worden hoe gemeen "de opstandelingen" zijn. En natuurlijk hoe nobel "de bondgenoten".
Ook al vond 99% van de mensheid het geweldig dat Irak door de Yanks bezet is, dan maakt dit deze bezetting nog geen rechtvaardige zaak. Het gelijk is niet aan het grootste aantal. Christenen noch anarchisten zullen dit beweren.

Een extra gevoel van misselijkheid - ik kan het niet anders benoemen - heb ik bij het volgen van het lot van de christenen in Irak. Mandee�ërs, Joden, christenen, mazdeï�sten, zij waren hier lang voor de islam deze streken bereikte. De "geallieerden" werken er nu naartoe dit multiculturele land tot een theocratische moslimdictatuur om te bouwen - en dit aan de hand van de allerheiligste stembus.
Boven de kerk van Mosoel voor deze werd getroffen door een bom. Hieronder het interieur erna. Het doet er niet toe of het een bom van de "geallieerden" was of niet - het is de verantwoordelijkheid van de zogenoemde coalitie dat dit gebeurt en kan gebeuren.

Gemist! Chicago 2005...

Knijp mij - heb ik zitten slapen? In de Verenigde Staten, en blijkbaar in Australi� en Aotearoa/Nieuw-Zeeland is zo te zien een serieuze christen-anarchistische beweging.
Het eerste is niet per se nieuws: er is al ruim zeventig jaar de Catholic Worker en allerlei tradities van protestantsen huize. En Dave Andrews, zou hij iets met het christen-anarchisme bij de tegenvoeters te maken hebben? Helaas wordt men van de antipodensite niet veel wijzer.
Britse christen-anarchisten houden in juni een conferentie, En in november is er in Chicago een conferentie geweest - sprekers/spreeksters en onderwerpen:

1. Anarchism and Christianity Primer - Charley Earp
2. Ellul and the Political Left - Andrew Mandell
3. Appropriate Technology in Bolivia - Mary Ollenburger
4. Christian Peacemaker Teams on the Arizona/Mexico Border - Mark Frey
5. Capitalism as Religion - Nekeisha Alexis-Baker
6. Economic Disobedience - Todd Whitmore
7. Chiapas and Christianity - Ashanti Alston
8. Footwashing Sermon "Building a New World By Washing Feet" - Andy Alexis-Baker

Enkele namen komen mij bekend voor - mooier nog: Ashanti Alston ken ik als mijn cyberspace-kameraad Anarchist Panther en hij staat in het linkslijstje links. Er is een mp3 van te bestellen.
Heb zitten slapen, inderdaad...

Bezoek mooi zonnig Hongkong

Men is welkom, tenzij men Koreaanse boer is. De angst bij de machthebbers zit er nog goed in nadat een Koreaane boer in Cancun in het openbaar zelfmoord gepleegd heeft. Doden horen te vallen in statistieken, als gevolg van Beleid - of dit nu oorlog is of zogenaamde vrije handel. De stemmingmakerij zat er goed in. In het echt hielden de boeren een religieuze processie: drie stappen voorwaarts, knielen in gebedshouding, drie stappen voorwaarts, knielen, en zo door. Omstanders in Hong Kong waren diep geroerd. Het gezag hield hele peletons knuppelgrage politiemannetjes klaar.
Overigens lijkt de conferentie van de Wereldhandelsorganisatie tot mislukken gedoemd. De demonstranten in Hong Kong hoopten in ieder geval op deze mislukking.

Zeker

Moeilijk om de moed er in te houden soms. Een gideonsbende van christen-anarchisten staat aan de andere kant van het hek in Guantanamo - er is geen legale weg om er terecht te komen, maar de Cubaanse overheid was onder de indruk en liet hen begaan.
Indonesische en Filppijnse dienstmeisjes demonstreren vreedzaam en ludiek tegen het kapitalisme in Hongkong.
En Stanley Tookie Williams was wellicht een levende illustratie van de eerste regel. Het is Gods wil dat ik sterf vandaag, heeft hij tegen Jesse Jackson gezegd. Tante Jet, daar gaat u:

De zachte krachten zullen zeker winnen
in 't eind -- dit hoor ik als een innig fluistren
in mij: zoo �t zweeg zou alle licht verduistren
alle warmte zou verstarren van binnen.

De machten die de liefde nog omkluistren
zal zij, allengs voortschrijdend, overwinnen,
dan kan de groote zaligheid beginnen
die w'als onze harten aandachtig luistren

in alle teederheden ruischen hooren
als in kleine schelpen de groote zee.
Liefde is de zin van �t leven der planeten

en mensche' en diere'. Er is niets wat kan storen
't stijgen tot haar. Dit is het zeekre weten:
naar volmaakte Liefde stijgt alles mee.

Waldenzen

Een boekje op het net - ik heb het in de Gutenbergversie, maar het is ook hier te lezen - tevens een lemma van de Christelijke Encyclopedie in een vooroorlogse druk en met een redelijk actueel naschrift over de Waldenzen. Het gaat om een groep gelovigen die het vroegste christendom in ere willen houden of liever herstellen en (dus ook) principieel geweldloos zijn. Het is wel mooi dat zij niettemin de politie uit het dal van Venaus hebben weggekregen - zolang het nu even duurt..

Grote coalitie

In Nederland is er nu ook sprake van: de komende grote coalitie - die zou wel eens dichter bij kunnen zijn dan we al die tijd gedacht hebben. Alleen zie ik een CDA-PvdA-kabinet het onderwijs nog niet aan de multi's uitleveren. Maar goed - het is ook niet echt "de grote coalitie".

De vorige keer dat er in (West-)Duitsland een grote coalitie was, kon dit weinig minder dan een politieke ramp genoemd worden. Er was immers geen enkele binnenparlementaire oppositie. De buitenparlementaire oppositie ontspoorde tenslotte tot in de illusies van gewapende strijd - want dit is de motivatie en de achtergrond van de RAF van toen.

De coalitie is anders, en er is binnenparlementaire oppositie. De Groenen zijn een afgedane zaak na de vorige coalitie. De Linkspartei is inderdaad een links parlementair alternatief. Net als de PvdA nooit een coalitie zal aangaan met SP of GroenLinks op landelijk niveau, zal de SPD dit met de erven SED of de afsplitsing van Lafontaine doen.
Een doorgeefluikje voor maatschappelijke bewegingen - meer dan genoeg. En ach, de Linkspartei heeft Sahra Wagenknecht - pardon, ik laat mij even gaan...

Wij van het CDA

Een Kamerlid van het CDA heeft in verband met eventuele tegemoetkoming aan de armsten in den lande gezegd, dat het kabinet geen Sinterklaas is.
Nee - dat wisten we al. Voor struikrovers die uitdelen aan de armen is een andere soortnaam in omloop. En die heeft nu eenmaal niets met christen-democraten of liberalen te maken.

Met knipoog naar Alasdair Gray

Dromerig keek hij het meisje van 39 na. Ze droeg een leuk petje.

Oproerpolitie tegen Waldenzers...

In de vallei van Susa wordt breed verzet geboden tegen de aanleg van een hsl die van Barcelona naar Kiew moet rijden. Voorlopig zou het traject Lyon-Turijn moeten zijn.
Het verzet heeft een ecologische component en - maar dit is hier niet van los te zien - een antikapitalistisch, anti-mondialiseringselement. De burgemeesters van de diverse dorpen in de vallei doen mee. Vijfduizend bezetters van het traject hebben de Italiaanse oproerpolitie weggejaagd.

De streek heeft een oude dwarse traditie. Men spreekt er van huis uit een aparte taal die tussen Frans en Occitaans instaat, en die meestal Franco-Provençaals wordt genoemd. In de jaren zeventig heeft men er de kunstmatige naam Harpeytaans of Arpitan voor bedacht - een naam die moet verwijzen naar een zeer oud voor-Indoeuropees substraat. Een beetje raar, want het is volledig Romaans. En het Waldenzerdom heeft er zijn laatste toevlucht - een aparte tak van de Hervorming.

Men kan de valleibewoners geen NIMBY-mentaliteit toedichten, want een deel van de Olympische Winterspelen zal in de streek gespeeld worden. Het is inderdaad een eco-antikapitalistische actie.

Het einde van de conducteursbus

Een van de laatste ritten van een Routemaster in Londen. De dubbeldekkerbussen met open balkons en conducteur zijn buiten dienst gegaan, een klein aantal zal voor toeristische doeleinden blijven rondrijden. Een gezichtsbepalend element van Londen, zegt men. Terecht.



De open balkons zijn te hoog voor mensen die slecht ter been zijn, laat staan voor mensen in een rolstoel bijvoorbeeld. Ze hadden nog jaren meegekund, wat op zich opmerkelijk is voor bussen waarvan de eerste generatie van 1956 is. Het model verraadt die jaren-vijftig-vormgeving. Voor de dubbeldekkerbus was de dubbeldekkertram gezichtsbepalend. Hieronder een dramatisch beeld in de tijd van de Blitz.
Ik rijd in Londen eigenlijk nooit met de bus. Gemiste kans.

Een schrijn van dominostenen

De professionele ongediertebestrijder die in november een mus doodschoot om het wereldrecord dominosteentjeswerpen te redden heeft een boete gekregen van 200 euro. De huismus geldt intussen als een beschermde vogel en had dus niet geschoten mogen worden. De boete valt betrekkelijk hoog uit omdat de schutter beter had moeten weten. En de dode mus weet nog meer nieuws te maken: het Natuurmuseum in Leiden zal het diertje graag tentoonstellen.

Kemphanen uit het noorden

Toen ik aan de rand van de stad met Waterland vlak bij de hand woonde was het idee ieder voorjaar eens kemphanen en -hennen bij de balts waar te nemen. Het best, dachten we steeds, was dit 's ochtends vroeg te doen, als het nog heel rustig was. En ook vaak nog heel mistig. Het heeft zeer sfeervolle fietstochten opgeleverd, maar nooit baltsende kemphaantjes.
Het idee van een radiostation om een zendertje heen vond vervolgens een vorm en een naam, Radio Kemphaan. Ter ere van de vergeefse fietstochten, en als teken van ecologische gezindheid.
In het Vogeldagboek (zie links) verneem ik bijna dagelijks van waarnemingen van kemphanen dezer dagen. In december?
Helaas - het aantal broedparen in Nederland is drastisch afgenomen, tot enkele honderden. De beste kans een kemphoen te zien (dit sekseneutrale woord is niet in gebruik volgens mij; bij dezen) is juist in de winter. De Scandinavische kemphoenders overwinteren in deze streken. De Nederlandse broedvogels zitten in West-Afrika.

Klikjes op de lijn

Ik heb eenmaal een zogeheten tapverslag van mijzelf mogen lezen. Ik weet waarachtig niet wat ze verder afgeluisterd hebben, maar diep onder de indruk was ik niet. Je kunt je afvragen of zal blijken, als het regime ten val komt, of ook in Nederland een vijfde van de bevolking de rest in de gaten blijkt te hebben gehouden (of dergelijke cijfers - zoals genoemd in verband met de ehemalige DDR). Of valt het regime al uit elkaar nu al die rare onthullingen plaatsvinden? Ach - als dat zou kunnen..

Wonend in een huis met houten vloeren heb ik het in de begintijd meegemaakt dat ik mijn bovenbuurvrouw een telefoongesprek hoorde voeren - het is nogal stil in het huis en de buurt. Het kwam wel voor dat ik zelf de telefoon ter hand nam en dan tot mijn verbazing de stem van mijn bovenbuurvrouw hoorde meeklinken op de lijn. Hetzelfde overkwam mij wel met mijn benedenbuurvrouw.

Ik heb er de PTT eens over opgebeld, want ik vond het vervelend dat we elkaar echt konden horen en afluisteren. Ik moest de namen van mijn buurdames noemen. De mevrouw van de PTT wist meteen hun nummer te vermelden (ik kende die nummers niet, waarom zou ik - ik kon net zo goed hard roepen door het plafond). "Mijnheer, er kan geen storing met draden in uw huis zijn, de nummers van de dames hebben andere eerste cijfers dan u. Dan is het technisch onmogelijk dat u ze hoort op de lijn." "Toch hoor ik ze. Het is juist zo opvallend dat ik hoor dat zij het zijn omdat ik ook hun stem kan horen door het plafond." "Kunt u geen andere verklaring bedenken?" Nee toch? "U bedoelt dat we afgeluisterd worden? Alledrie nog wel?" "Dat weet u waarschijnlijk zelf het best."
Zowel mijn bovenbuurvrouw als de onderbuurvrouw hadden contacten in de wereld van vluchtelingen, zo heette dat toen nog (nu heb je alleen nog maar asielzoekers en die lopen zelden meer vrij rond). En ik werkte bij het Fort van Sjakoo. Toch klungelig dat we elkaar konden horen via de draad. Of was het intimidatie?
Ik weet wel dat ik zelf wel degelijk interessante dingen voor de dienst heb besproken destijds - maar ik heb nooit gemerkt dat ze daar iets mee gedaan hebben. Of wachten ze op het ogenblik dat ik wereldberoemd ben en komen ze dan met buitenechtelijke escapades aansjouwen? Achach... wat een geheimen.. en wat wordt dat nog lang wachten...

Aangezien ik het heb over het vrije radiostation waar ik baasje was in die dagen - bedenk ik nu - kan de dienst het een en ander weten over anderen die wel een beetje bekend zijn inmiddels - nou, wees er maar gelukkig mee. Tot mijn verbazing hebben ze nooit de zender of de studio of het verband tussen beide gevonden of doorgegeven aan de opsporingsdienst van illegale zenders. Het valt ook wel weer mee met de Nederlandse politiestaat, misschien.


Het klikje op de lijn. In de spannende dagen rond de ontruimingen in de Nieuwmarktbuurt, nu dertig jaar geleden, had ik spaarzaam telefonisch contact over acties. Die konden in het algemeen zogezegd het daglicht verdragen. Ik heb mijn rug kapotgelopen bij al die demonstraties.
Maar een keer had ik met een vriend/kameraad een gesprek over andere acties. Zelf deden we dit niet, maar we koesterden wel bewondering voor degenen die 's nachts banden van politiewagens en waterkanonnen doorprikten. Er viel een eerste voornaam... en meteen het klikje op de lijn. We constateerden dit tegelijkertijd en spraken onze spijt uit over onze onvoorzichtigheid. Het heeft niemand in problemen gebracht.
Werd er dan een bandopnameapparaat gestart? Was het intimidatie? Als de BVD echt op namen en gegevens uit was, waarom dan zo duidelijk van zich laten horen? Want op deze wijze kregen ze die natuurlijk juist niet.
Ik sta nog steeds voor een raadsel. Omdat ik en mijn gespreksgenoot beiden in een studentenhuis woonden was het klikje nog raadselachtiger. Werd echt iedereen in die flats afgeluisterd? Een onontkoombare conclusie. Dat zal mij een werk zijn geweest... En inderdaad, dan kunnen er wellicht nog steeds mensen gechanteerd worden - ik heb geen overzicht van wie er allemaal bekend of chantabel zijn. Maar wat ze dan allemaal verder te beluisteren hebben gehad - je moet er niet aan denken.
En zo komen we als vanzelf op de Stasistaat uit. Er woonden bij volle bezetting twintig of meer mensen op zo'n studentengang. Het was een wonder als de telefooncel niet bezet was..
Vul zelf maar voor studentenhuis kraakpand in, commune, woongemeenschap, weet ik veel... De DDR is overal!

Politici als maanmannetjes (of omgekeerd)

Mat Herben - prototypische brave burgerman, zou je zeggen - maar de geheime dienst heeft zijn geslachtsleven in kaart gebracht, kunnen we nu begrijpen. En nog wat mensen uit de kring rond Pim Fortuijn, inclusief Fortuijn zelf. Laatstgenoemde maakte geen geheim van contacten met minderjarige Marokkaanse jongetjes - het heeft zijn (postume) succes niet in de weg gestaaan.
Bij het schandaal rond achteloos achtergelaten diskettes hoort ook dat PvdA- en D66-politici klaarblijkelijk op deze wijze of op andere gronden in de gaten gehouden zijn en op diskette geplaatst.
Ik vind het wel best dat/als Peter R. de Vries er een zaak en een show van maakt. We moeten toch vooropstellen dat niet hij het priv�leven van allerlei mensen te grabbel gooit: dat heeft de agent die de diskettes liet slingeren gedaan, al dan niet opzettelijk - en deze handelde ook "alleen maar in opdracht". De Vries heeft het ook over de milieubeweging die door de BVD ge�nfiltreerd is. Niet iets om van op te kijken. En als De Vries er munt uit wil slaan als de volgende televisiepoliticus: hij doet maar.

D66 vindt het schandalig dat gekozen volksveregenwoordigers blijkbaar door de geheime dienst bespioneerd worden. Pikant dat Docters van Leeuwen, voormalig BVD-baasje, partijlid is. Maar hebben ze nu echt geen kaas van enige geschiedenis gegeten bij die club? Of worden ze pas wakker als hun eigen club om duistere redenen in de gaten wordt gehouden?

Of uiterst rechts door de geheime dienst geschaduwd werd - ik zou het niet kunnen bedenken. Maar je kunt islamitische fundamentalisten natuurlijk ook als uiterst rechts beschouwen, en dan is het antwoord: ja. En gekozen volksvertegenwoordigers: weten ze bij D66 echt niet dat leden van de CPN en de PSP geschaduwd werden, van de SP waarschijnlijk ook wel? En als de MLPN nou ooit eens aan verkiezingen had meegedaan? Tenslotte zit een prominent MLPN-er nu in de gemeenteraad van Zandvoort. Komen die D66-ers van de maan? Net als Remkes, die zijn diskettes terugeist? Valt mij nog mee dat De Vries dat niet eens doet: hier broekemannetje, de originelen mag jij. Als het al originelen zijn - wat op zijn minst twijfelachtig is.

BVD-ers die zich zitten te verlustigen aan het seksleven van Mat Herben: je moet er toch niet aan denken.

Staken voor Biafra

Mijn eerste actiegroep en internationalistische actiedoel: erkenning van Biafra - de hongerblokkade tegen "Oost-Nigeria" (eigenlijk het zuidoosten) kon alleen bestreden worden door nieuwe politieke realiteiten - die tenslotte al functioneerden. In broederlijke samenwerking streefden de Sowjet-Unie en het Verenigd Koninkrijk een quick kill na, die een miljoen mensen het leven heeft gekost. Precieze cijfers zijn als op deze schaal gesproken wordt niet bereikbaar.
In 1999 werd de Beweging ter Actualisering van de Staat Biafra opgericht, MASSOB naar de Engelse naam. De beweging is er in geslagd een algemen staking uit te roepen in de deelstaat Anambra in Nigeria. Op markten duikt "weer" Biafraans geld op. (Nadere toelichting ontbreekt helaas).
De centrale federale regering noemt MASSOB naar de geest der tijd een terroristische organisatie die verslagen moet worden.
Enigszins surrealistisch vind ik het nieuws wel. En moet ik nog voor zijn, na meer dan 35 jaar...?
Het antwoord zal natuurlijk moeten zijn: het hang er vanaf hoezeer dit streven door de bevolking gedragen wordt. Een algemene staking - niet niks.

"U bent een anarchist!"

Nieuw boekje in een nieuwe reeks van de Vlaamse uitgeverij Averbode, Meesters in spiritualiteit, door L. Meulenberg - deeltje over Charles P�guy. Mijn aandacht werd speciaal getrokken door een hoofdstuktitel "U bent een anarchist". P�guy was buitenkerks katholiek, socialist, liet zich met genoegen anarchist noemen maar was ook zeer Frans nationalist. Hij ging het leger in aan het begin van de Grote Oorlog en sneuvelde aan de Marne. Een ongerijmd einde. Maar mensen zijn gecompliceerd. De componist Ravel en - op een andere manier - Jaur�s - zaten ook in die hoek, en niet te vergeten De Lamennais, nog vertaald door Baehler en in deze vertaling beslist een succes in Nederland.
Nationalisme, geloof en anarchisme in een? Mussolini noemt P�guy als inspiratiebron. Humhum - maar P�guy kon daar nu eenmaal niets op terugzeggen. Nadere beschouwing volgt nog.

De frisse regerende kerels (die ook flink bidden)

Een aantal jaren geleden kreeg ik een tip "uit Haagse kringen" over buitenechtelijke uitstapjes van het Nederlandse staatshoofd. Een daarvan betrof een staatssecretaris, die om hem uit de buurt te krijgen was weggepromoveerd naar Japan. Het was mij duidelijk wie bedoeld werd, maar mij werd ook te verstaan gegeven dat delicaat met de tip omgegaan moest worden. Wat had ik er aan? Ik was er nog over aan het nadenken toen Jan Mulder de roddel een paar dagen later voluit in zijn column op de voorpagina van De Volkskrant plaatste. De desbetreffende politicus werd niet veel later ook nog minister en zelfs aangetrouwd familielid van het staatshoofd. Vooral vanuit staatsrechtelijk oogpunt is de escapade belangwekkend - hoe zit het nu met de ministerële verantwoordelijkheid? - voor de rest is het een miserabel verhaal, over miserabele mensen. Vergelijkbaar met de affaire van de Britse minister van binnenlandse zaken, geharnast voorstander van wet en orde, normen en waarden, veiligheid en dichte grenzen. Behalve natuurlijk als hij zelf kan stoken in het huwelijk van een ander en als de moeder van zijn zoontje een kindermeisje wil importeren uit de Filippijnen. Het heeft hem zijn onappetijtelijke kop als minister gekost, maar New Labour en vooral Blair kennende zal dit niet het einde van de carrière van dit lid van een groepje oorlogsmisdadigers zijn.

Met het oorverdovende gezeur over normen en waarden betreden we een terrein waar iedere rationaliteit ophoudt. Is een president die aan de coke en de drank geweest is een lichtend voorbeeld? Ik zit er niet mee, zou het van iemand anders dan Bush Jr. nog een aardig trekje vinden ook, maar de zich noemende christenen uit de Verenigde Staten zouden het wel moeten doen, want zij oordelen graag opdat zij niet beoordeeld worden. Over de christelijkheid van het bombarderen van mensen die je niets misdaan hebben mag je zwijgen. Bush, Blair, Balkenende: hijgerig blaten over normen en waarden heeft niets met inhoud te maken, maar met identiteit - zo ziet een Normen- & Waardenmens er uit, zo gedraagt hij (!) zich, hij bidt ook veel. Drugs en buitenechtelijk gerotzooi doen er niet toe, dat is alleen erg bij vrijgevochten types als Clinton. De identiteit doet het in de VS overigens veel beter dan in Europa.

Geldt dit ook voor de onlangs overleden prins Bernhard? Dat hij van een slok hield was bekend, dat hij het met de echtelijke trouw niet nauw nam was nooit openlijk uitgesproken, maar verrast niet veel mensen, dat hij pal stond voor normen en waarden was niet onbekend, en Lockheed - dat wisten we ook nog wel. Met God had hij weinig. Het is vooral de grofheid waarmee hij een lange neus trekt naar iedereen over het graf heen, zijn vrouw, het voormalige staatshoofd, niet als laatste. Mammie vond het allemaal best. En de hoofdredacteur en voormalig adjunct van De Volkskrant vonden het niet nodig onmiddellijk weerlegbare onzin tegen te spreken in hun interviews die na het overlijden gepubliceerd konden worden. De voorman van de SGP moest er bijna om huilen. Misschien wordt het tijd dat men in antirevolutionaire kringen eens beseft dat "de revolutie" in Nederland juist de monarchie heeft gebracht, en dat de republiek de ware antirevolutionaire staatsvorm is, gebaseerd op goed-vaderlandse tradities. Niet als eindpunt wat mij betreft, uiteraard, maar wel als stap in de goede richting. Maar misschien is het ook wel gevaarlijk om openlijk republikein te zijn in Nederland. De twee opzienbarende politieke moorden van 2002 en 2004 werden gepleegd op republikeinen. Om oranjegezind te zijn moet je al zoveel vergeten, dit kan er ook bij. Voor de anderen geldt: toch maar Klinkenberg eens (her)lezen, of zelfs Van der Gouws Alias Teixeira over het conglomeraat IG Farben waarvandaan Bernhard geplukt werd om prins te worden, in 1936. Theo van Gogh had dit boek opgerakeld net voordat hij werd vermoord...